Prawo do urlopu wypoczynkowego pracownik uzyskuje 1 stycznia każdego roku kalendarzowego, oczywiście pod warunkiem, że w tym dniu jest zatrudniony.
Urlop przysługuje zarówno w sytuacji, gdy pracownik wykonuje pracę, jak i gdy jest nieobecny w pracy z powodu choroby czy np. urlopu macierzyńskiego albo wypoczynkowego. Co do zasady – usprawiedliwiona nieobecność w pracy nie powoduje obniżenia wymiaru urlopu. Jednak nie każda usprawiedliwiona nieobecność w pracy uprawnia do urlopu w pełnym wymiarze. Wymiar urlopu obniża się bowiem proporcjonalnie w przypadku pracownika powracającego do pracy w ciągu roku kalendarzowego po przerwie spowodowanej urlopem bezpłatnym czy wychowawczym. Podobnie jest w przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy. Ta nieobecność obniży wymiar przysługującego pracownikowi urlopu, jeżeli trwała ona co najmniej jeden miesiąc lub odpowiednio dłużej.
Zatem pracownik, który 1 stycznia 2012 roku był na urlopie wychowawczym, w tym dniu nie nabywa prawa do urlopu wypoczynkowego za ten rok. Prawo to uzyska dopiero po powrocie z urlopu wychowawczego. W takiej sytuacji pracodawca wymiar urlopu wyliczy proporcjonalnie od powrotu pracownika z urlopu do końca roku kalendarzowego.
Przy założeniu, że pracownik z urlopu wychowawczego powróci 14 sierpnia i był na nim 1 stycznia, prawo do urlopu wypoczynkowego za ten rok przysługuje mu w wymiarze proporcjonalnym od sierpnia do grudnia, nawet jeżeli w sierpniu nie przepracował ani jednego dnia, ponieważ wykorzystał zaległy urlop. Bowiem niepełny kalendarzowy miesiąc pracy należy zaokrąglić w górę do pełnego miesiąca, a korzystanie z urlopu wypoczynkowego nie obniża jego wymiaru.
Wymiar urlopu wypoczynkowego jest uzależniony od stażu pracy. Przy co najmniej 10-letnim wynosi on 26 dni, natomiast przy krótszym – 20 dni w roku kalendarzowym. Przy urlopie proporcjonalnym za każdy miesiąc pracy przysługuje 1/12 urlopu. Jednak łączny wymiar za rok kalendarzowy nie może przekroczyć odpowiednio 20 lub 26 dni.
Pracodawca nie może natomiast obniżyć urlopu pracownika, jeżeli ten wykorzystał go w wyższym wymiarze lub w całości przed powrotem do pracy. Zatem pracownikowi, który urlop wychowawczy rozpoczął w marcu, a wcześniej wykorzystał 26 dni urlopu wypoczynkowego za 2012 rok, pracodawca nie może obniżyć wymiaru urlopu za ten rok.
 | Edyta Pisarczyk |
