Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z 12 lutego 2014 roku potwierdził zgodność z Konstytucją RP decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, który uchyla się od płacenia alimentów na własne dzieci.
Zgodnie z tymi przepisami osoba, która przez pół roku nie płaci alimentów oraz nie współdziała z właściwym organem (wójtem, burmistrzem, prezydentem), może zostać pozbawiona prawa jazdy. Wyrok czeka na publikację w Dzienniku Ustaw.Środek ten ma na celu zmobilizowanie dłużników alimentacyjnych do wywiązywania się ze zobowiązań nałożonych na nich przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Dopiero wtedy, kiedy z uwagi na sytuację dłużnika alimentacyjnego nie jest to możliwe, finansowanie świadczeń alimentacyjnych przejmuje Skarb Państwa poprzez fundusz alimentacyjny.
Fundusz alimentacyjny wypłaca świadczenia alimentacyjne, gdy nie jest możliwe wyegzekwowanie ich od osoby zobowiązanej. Procedurę uzyskania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego określa ustawa z 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Chodzi o osoby, które uzyskały tytuł wykonawczy, jednak jego egzekucja okazała się bezskuteczna.
Wniosek o świadczenia alimentacyjne składa się do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, którzy wydają decyzje w sprawie przyznania świadczeń i stają się organem egzekucyjnym wobec dłużnika alimentacyjnego. Jeżeli dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze zobowiązań alimentacyjnych z powodu braku zatrudnienia, powinien na żądanie organu egzekucyjnego zarejestrować się jako bezrobotny albo jako poszukujący pracy, a organ egzekucyjny równocześnie informuje właściwy powiatowy urząd pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika.
Obowiązkiem dłużnika alimentacyjnego, który nie jest w stanie regulować należnych alimentów, jest współdziałanie z organem egzekucyjnym. Jeżeli tego nie robi – zwłaszcza gdy uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówi złożenia oświadczenia majątkowego, zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy, odmówi bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej – zostaje uznany za dłużnika alimentacyjnego uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych. Na tej podstawie wydana zostanie decyzja.
Jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ egzekucyjny kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, dołączając odpis tej decyzji, oraz składa wniosek o ściganie za przestępstwo uchylania się od alimentów na podstawie kodeksu karnego. Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu egzekucyjnego dłużnika skierowanego do starosty. Jest to możliwe, jeżeli ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, a dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich sześciu miesięcy wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50 proc. kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub jeśli nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.
Edyta Pisarczyk |