W czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
Zatem pracownik, który korzysta z tego urlopu, może być nadal aktywny zawodowo i łączyć pracę z wychowywaniem dziecka. Pracownik nie ma obowiązku informowania pracodawcy o tym, że podjął pracę w trakcie urlopu wychowawczego. Oczywiście taką informację będzie miał pracodawca, gdy sam zatrudni pracownika.
Jeżeli pracodawca uzyska informację, że pracownik zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, może wezwać go do stawienia się do pracy w terminie przez siebie wskazanym. Termin ten nie może przypadać później niż w ciągu 30 dni od dnia powzięcia takiej wiadomości i nie wcześniej niż po upływie 3 dni od dnia wezwania. Niestawienie się w pracy będzie naruszeniem podstawowego obowiązku – świadczenia pracy – i może być podstawą do rozwiązania umowy nawet w trybie natychmiastowym.
Możliwości wykonywania pracy w trakcie urlopu wychowawczego są w zasadzie nieograniczone. Może to być umowa o pracę, umowa zlecenia czy wykonywanie konkretnych prac na umowę o dzieło, wolontariat albo w ramach działalności gospodarczej. Tutaj wybór konkretnej umowy i formy zależy od umówienia się oraz potrzeb pracodawcy i pracownika.
W okresie urlopu wychowawczego pracownik może wystąpić również o świadczenia rodzinne, w tym prawo do dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z tego urlopu. To konkretne kwoty przysługujące z budżetu państwa w ramach szeroko rozumianej polityki prorodzinnej. Znaczenie przy ustalaniu prawa do tych świadczeń ma wysokość dochodu rodziny. Dochód ten jest pomniejszany o utracone przez pracownika źródła, np. rezygnację z pracy zawodowej z powodu opieki nad dzieckiem. Gmina wyłączy w takim przypadku dochody tego członka rodziny, który wystąpił o urlop wychowawczy.
Nie powoduje utraty prawa do świadczeń rodzinnych sam fakt podjęcia pracy zawodowej w trakcie urlopu wychowawczego. Należy jednak o tym poinformować gminę, która doliczy wynagrodzenie uzyskane z pierwszego pełnego miesiąca pracy w trakcie pobierania świadczeń. Jeżeli to wynagrodzenie nie spowoduje przekroczenia progu 539 zł albo 623 zł, gdy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne, prawo do świadczeń będzie nadal przysługiwało.
Zatem jeżeli powrót na stanowisko zajmowane przed urodzeniem dziecka nie jest możliwe, ponieważ pracownik musi zajmować się dzieckiem, jednak jego kwalifikacje i rodzaj pracy, którą może wykonywać, nie stoją na przeszkodzie, żeby połączyć je z wychowywaniem dziecka, to rozwiązaniem może być właśnie podpisanie umowy innego rodzaju w innym wymiarze i na nowych warunkach.
Pracodawca w przypadku umowy cywilnej odnosi również korzyści z takiego rozwiązania, zyskuje doświadczonego pracownika, którego nie musi na nowo wdrażać do pracy. Ponadto nie musi przykładowo wypłacać świadczeń urlopowych, udzielać urlopu wypoczynkowego, martwić się o zastąpienie pracownika w okresie jego nieobecności z powodu jego choroby czy choroby dziecka.
Edyta Pisarczyk |