Pewne objawy alergiczne, zwłaszcza zlokalizowane na skórze, mogą być wywołane przez różne bodźce fizyczne: ciepło, zimno, słońce, duży stres, nadmierny wysiłek fizyczny, ucisk oraz czynniki psychoemocjonalne.
W tej grupie dolegliwości ważną rolę odgrywa nieprawidłowa reakcja na ochłodzenie. Wprawdzie powszechnie używane jest określenie „uczulenie na zimno”, ale tak naprawdę nie jest to typowa alergia związana z przeciwciałami IgE i zjawiskiem klasycznej atopii. Poprawniej należałoby powiedzieć, że jest to nadwrażliwość organizmu na niską temperaturę. Schorzenie to występuje dość rzadko, ale w naszym klimacie jest niezwykle uciążliwe i trudne do leczenia. Dotyczy głównie ludzi młodych, czasem dzieci, zupełnie wyjątkowo pojawia się już u niemowląt. Etiopatogeneza jest niejasna. Natomiast przebieg kliniczny jest bardzo różnorodny. Zazwyczaj pod wpływem zimnego powietrza, lodu, śniegu lub wody nagle pojawiają się objawy skórne, najczęściej pod postacią piekących, swędzących bąbli pokrzywkowych. Czasem są to tylko pojedyncze wykwity, niekiedy zaś zmiany uogólniają się i dotyczą całej powierzchni skóry. Nierzadko oprócz bąbli występują obrzęki. Zmianom skórnym mogą niekiedy towarzyszyć katar, kaszel, a nawet duszność. U osób nadwrażliwych na zimno mogą pojawić się pieczenie i obrzęk ust po wypiciu kilku łyków zimnego napoju lub po zjedzeniu małej kulki lodów. Gwałtowne objawy kliniczne mogą wystąpić po wejściu do basenu, morza czy jeziora. Objawy mogą trwać kilka minut lub godzin, rzadziej kilka dni.
Prostym testem potwierdzającym uczulenie na zimno jest tzw. próba z kostką lodu. Pojawienie się wykwitów pokrzywkowych po 10-15 minutach od kontaktu z lodem jest dowodem uczulenia na zimno. Leczenie tego schorzenia nie jest proste. Oczywiście, łatwo wydać zalecenie, że należy bezwzględnie unikać nagłego ochładzania ciała, kąpania w zimnej wodzie, spożywania chłodnych napojów i lodów. Niestety, czas mroźnej zimy jest bardzo trudny dla tych pacjentów. Każde wyjście z domu i kontakt z zimnym powietrzem powoduje pojawienie się przykrych dolegliwości. Należy wówczas stale stosować leki przeciwhistaminowe w dużych dawkach, u dzieci najczęściej zyrtec, xyzal lub claritina, a u osób dorosłych telfast lub rupafin. Czasem trzeba przyjmować silniejsze preparaty sterydowe. Na szczęście uczulenie na zimno zwykle ustępuje po kilku latach, zupełnie wyjątkowo może się utrzymywać przez całe życie.
 | Ewa Najberg |
