Ponad 30 proc. ludzi przynajmniej raz w życiu miało pokrzywkę. Nasilenie objawów może być różne. Czasem pojawiają się tylko pojedyncze, przelotne wykwity, czasem zmiany na skórze całego ciała. W ciężkich przypadkach licznym bąblom mogą towarzyszyć różne obrzęki: języka, głośni, krtani, stawów oraz ogólne złe samopoczucie i gorączka. Te przykre dolegliwości mogą trwać kilka minut lub godzin, ale niekiedy utrzymują się przez wiele dni, tygodni, a nawet miesięcy.
Pokrzywki ostre, trwające zwykle kilka dni, charakteryzują się bąblami pojawiającymi się zwykle po spożyciu szkodliwego alergenu, ugryzieniu przez owada, przy ostrym zakażeniu. Pokrzywki przewlekłe trwają dłużej niż 6 tygodni i mogą przejść w schorzenie ciągnące się całymi miesiącami, a nawet latami. Niestety, w tej postaci często nie można znaleźć przyczyny obserwowanych dolegliwości.
Generalnie etiologia pokrzywek jest złożona. Choroba ta ma przeważnie charakter nabyty, rzadko dziedziczny. Jest z reguły reakcją organizmu na zwiększony poziom histaminy. Najprościej można powiedzieć, że jest pokrzywka alergiczna i niealergiczna. Może pojawiać się po kontakcie z różnymi alergenami wziewnymi, pokarmowymi, po wielu lekach, dodatkach do żywności, konserwantach, po użądleniach przez owady. Pokrzywka może powstać w przebiegu różnych zakażeń wirusowych, bakteryjnych i pasożytniczych oraz przewlekłych stanów zapalnych. Może być również wywołana przez bodźce fizyczne: ciepło, zimno, słońce, stres, duży wysiłek fizyczny, ucisk oraz czynniki psychoemocjonalne.
Stosunkowo łatwo można postawić rozpoznanie pokrzywki. Zwykle wystarczy wywiad chorobowy oraz charakterystyczny obraz kliniczny: typowe bąble pokrzywkowe, dokuczliwy świąd. Natomiast znacznie trudniej znaleźć konkretną przyczynę tych dolegliwości. Trzeba przeprowadzić diagnostykę alergologiczną: testy skórne prick, badanie swoistych przeciwciał IgE, testy eliminacyjne i ekspozycyjne, specjalistyczne badania immunologiczne. Ponadto należy poszukiwać pasożytów, ognisk infekcyjnych, przewlekłych stanów zapalnych.
Leczenie zależy oczywiście od rodzaju zmian i nasilenia dolegliwości. Ze względu na różnorodność postaci leczenie przyczynowe jest trudne. Często stosowane są leki objawowe. Pokrzywka o niewielkim nasileniu zanika samoistnie. Ulgę przynosi po prostu przykładanie kostek lodu lub okłady z zimnej wody. Jeśli zmiany są większe, stosuje się duże dawki leków antyhistaminowych np. zyrtec, telfast, clemastinum. W stanach ciężkich zaś podaje się preparaty sterydowe.
Jeśli pokrzywka ma charakter nawracający lub długotrwały, to po badaniach diagnostycznych i wykryciu przyczyny należy bezwzględnie unikać szkodliwych czynników: leków, pokarmów, alergenów wziewnych i kontaktowych oraz czynników fizykalnych.
 | Ewa Najberg |
