Około 5 proc. populacji choruje na cukrzycę. Choroba ta przez wiele lat może nie być rozpoznana, jednak nieleczona powoduje zmiany w najważniejszych dla życia narządach – w naczyniach, mózgu, sercu oraz w nerkach.
Proces trwa długo. Im wcześniej cukrzyca jest rozpoznana i leczona, tym mniej daje powikłań i tym lepsze jest rokowanie.Najczęstszym objawem jest wzmożone pragnienie, spowodowane odwodnieniem organizmu na skutek obfitszego oddawania moczu – to drugi typowy objaw cukrzycy. Cukrzyca to choroba, w której występuje podwyższony poziom cukru (glukozy) we krwi. Jeśli przekroczy pewną wartość (150-160 mg%), glukoza przedostaje się do moczu. Jest ona substancją osmotycznie czynną i powoduje większe wydalanie wody z organizmu – pociąga za sobą wodę.
Podwyższony poziom glukozy we krwi jest często następstwem niedoboru insuliny, hormonu produkowanego przez trzustkę. Jej zadaniem jest m.in. dostarczanie glukozy do tkanek. Jeśli insuliny jest za mało, pacjent mimo spożywania dużych ilości pokarmów jest głodny. W komórkach nie ma glukozy, są one niedożywione, chociaż we krwi krąży nadmiar cukru. Typowy wygląd chorego z nieleczoną cukrzycą to człowiek chodzący z butelką wody lub słodkiego napoju np. coli.
U wielu pacjentów chorych na cukrzycę przez lata nie pojawiają się żadne dolegliwości. Są jednak czynniki predysponujące do występowania cukrzycy. Jednym z nich jest cukrzyca u członków rodziny; udowodniono bowiem dziedziczną skłonność do jej występowania. Także cukrzyca w ciąży może być zwiastunem tej choroby w przyszłości. Nadwaga, a także choroby trzustki przyczyniają się do wystąpienia tej choroby.
Podstawowym badaniem jest oznaczenie poziomu glukozy we krwi na czczo. Wartość podaje się w miligramach na 100 ml krwi (mg%) lub w milimolach (mmol/l); przelicznik jest prosty – mmol/l x 18 = mg%. Jeśli poziom glukozy na czczo przekracza 126 mg%, należy badanie powtórzyć, a jeśli nadal przekracza tę wartość – wystarcza to do rozpoznania cukrzycy. Dokładniejsze badanie polega na oznaczeniu poziomu cukru na czczo, a następnie dwie godziny po wypiciu 75 g glukozy. Jest to tzw. test doustnego obciążenia glukozą (OGTT) – wartość glikemii powyżej 200 mg% pozwala na rozpoznanie cukrzycy; podobnie gdy wartość glikemii niezależnie od pory dnia i posiłków przekracza 200 mg%.
Badanie ogólne moczu jest także cenną wskazówką w rozpoznawaniu i monitorowaniu leczenia cukrzycy. Obecność cukru w moczu sugeruje istnienie cukrzycy, a stwierdzenie ciał ketonowych dostarcza dalszych informacji. Ważne jest oznaczenie poziomu hemoglobiny glikowanej (HbA1c). Pokazuje ona, jakie były średnie wartości glikemii w ostatnich trzech miesiącach. Cukrzyca może pojawić się w każdym wieku, często u ludzi starszych, dlatego badania nawet przy prawidłowych wynikach powinny być regularnie wykonywane.
Istnieją różne rodzaje cukrzycy oraz różne metody leczenia tej choroby, ale o tym w następnych numerach
tygodnika.
 | dr Izabela Pakulska - lekarz |
