Osoby długowieczne zawsze budziły zainteresowanie naukowców. Starano się uchwycić, jakie czynniki wpływają na długość życia. Okazało się, że predyspozycje genetyczne stanowią tylko około 20- 30 proc. Pozostałe 70 proc. zależy od nas samych.
Mimo zapewnień słyszanych w licznych reklamach nie istnieją pigułki czy superkuracje odmładzające. Najważniejszy jest zdrowy tryb życia. Najlepiej udokumentowany jest sposób odżywiania. Dieta zawierająca 1600-1800 kcal dziennie jest absolutnie wystarczająca dla zdrowego, dorosłego człowieka Przeciętny Polak spożywa dwukrotnie więcej kalorii! Oto przykłady zawartości kalorii w niektórych produktach: 100 g pasztetowej zawiera 340 kcal, golonki – 250 kcal, słonych paluszków – 385 kcal, śmietany 30-proc. – 287 kcal. Broszury z zawartością kalorii, tłuszczu i cholesterolu są obecnie łatwo dostępne, więc może warto policzyć, ile zjadamy każdego dnia. Ograniczenie kalorii, przewaga produktów roślinnych, ograniczenie tłuszczu i słodyczy to podstawa zdrowej diety. Wiele chorób jest konsekwencją wcześniejszego, wieloletniego postępowania. Cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, niewydolność krążenia, zwyrodnienia stawów, szczególnie biodrowych i kolanowych, to często skutek nadwagi. Rak płuc występuje w 90 proc. u palaczy, marskość wątroby jest częsta u osób nadużywających alkoholu. Osoby obciążone genetycznie nowotworem, szczególnie rakiem jelita grubego lub piersi, powinny wykonać badania kontrolne. W wielu przypadkach pozwalają one na rozpoznanie nowotworu we wczesnej fazie, kiedy możliwe jest zupełne wyleczenie.
Choroby przewlekłe wraz z wiekiem zmieniają swój przebieg i wymagają nieco innego leczenia. Przykładem jest nadciśnienie tętnicze. Leki skuteczne u młodszych osób, u starszych mogą powodować gwałtowny spadek ciśnienia po nagłym wstaniu (tzw. ortostatyczny spadek ciśnienia) i doprowadzić do zasłabnięcia.
Lekarz rodzinny musi wiedzieć o wszystkich przyjmowanych przez pacjenta lekach, także tych przepisanych przez specjalistów oraz kupowanych bez recepty. Nieraz okazywało się, że chory przyjmuje podwójnie ten sam lek: jeden zapisany przez internistę, drugi przez kardiologa. Leki różniły się nazwą handlową, a zawierały ten sam preparat. Wielka liczba firm farmaceutycznych oraz ogromna ilość preparatów stwarzają duże ryzyko takich pomyłek.
Poza sprawnością fizyczną niezwykle ważna w funkcjonowaniu osób starszych jest psychika, ale o tym przy kolejnej okazji.
 | Izabela Pakulska |
