Świąd skóry jest bardzo częstym objawem u dzieci; prowokuje drapanie i wtórne zmiany skórne, rozdrażnienie i niechęć do jedzenia. Dlatego na ogół szybko utożsamiany jest z alergią pokarmową, zwłaszcza u młodszych dzieci.
Są jednak choroby zakaźne, wywoływane przez pasożyty, które także objawiają się swędzeniem skóry, uporczywym drapaniem, przewlekłymi zmianami – dając objawy podobne do alergicznego atopowego zapalenia skóry, ale bez związku z nietolerancją pokarmów. Częstym schorzeniem jest świerzb, wywoływany przez roztocze – świerzbowca ludzkiego (Sarcoptes scabiei). Choroba przenosi się przez bezpośredni kontakt ze skórą lub naskórkiem, w którym roztocze może przeżyć 3-4 dni. Świerzb częściej pojawia się przy złych warunkach higieny, ale można zarazić się także u fryzjera czy na sali ćwiczeń (uwaga na stare materace!). Pasożyt drąży w skórze w warstwie rogowej kanały, w których samica składa po 2- 3 jaja w korytarzach 0,4 mm. Z jaj powstają larwy, a po 3 tygodniach dojrzałe świerzbowce. Zmiany najczęściej są na pośladkach, między palcami, na przegubach rąk, a także na podeszwach stóp i dłoniach. Przyjmują postać grudek, czasem pęcherzyków. Obecność pasożyta w skórze po pierwsze drażni, dając świąd skóry nasilany jeszcze przez wydalane odchody, które silnie uczulają dziecko. Roztocze może tak silnie i szybko alergizować, że powoduje pokrzywkę, co niektórzy rodzice traktują jako potwierdzenie, że dziecko jest uczulone na pokarm. Chorobę łatwo rozpoznać u dermatologa, który pod mikroskopem obejrzy zeskrobane fragmenty skóry z korytarzami. To różni chorobę od atopowego zapalenia skóry, które potwierdzamy dodatnimi testami skórnymi lub obecnością specyficznych reagin w surowicy.
Ponieważ obniżenie odporności sprzyja zakażeniu, chorują najczęściej dzieci, które zarażają się głównie podczas zabaw, a także chorzy na AIDS, przewlekłe choroby hematologiczne i nerek. U nich może wystąpić postać ciężka, charakteryzująca się hiperkeratozą i jest to tzw. świerzb norweski.
Jak leczyć? Przede wszystkim zawsze zapobiegać. Dziecko musi mieć swój ręcznik, swoją pościel. Podstawą jest higiena osobista – codzienne mycie całego ciała, kąpiel i zmiana bielizny. Nie używamy pożyczonych piżam, prześcieradeł czy koców na wyjazdach. Bieliznę, pościel, ręczniki używane podczas choroby należy po wypraniu odstawić i nie stosować przez 2 tygodnie. W leczeniu z reguły używa się maści. W licznych badaniach klinicznych na tysiącach osób chorych najskuteczniejszym lekiem okazała się permetryna. Skuteczny jest też krotamiton.
 | Grażyna Rybak |
