O bolących stopach pisałam przed kilkoma tygodniami. Poza ostrogą piętową i paluchem koślawym (haluksem) jest jeszcze jedno schorzenie, które może powodować ból stopy.
Tą chorobą jest dna moczanowa. Do lekarza zgłaszają się na ogół pacjenci z ostrym napadem – często dopiero wówczas choroba jest rozpoznana. Pojawia się bardzo silny ból stawu, najczęściej stawu palucha (mówimy wówczas o podagrze), ale także innych stawów – kolanowego, barkowego, stawów rąk. Staw jest obrzęknięty, skóra – zaczerwieniona i gorąca. Dolegliwościom mogą towarzyszyć gorączka i dreszcze. Przyczyną zapalenia jest krystalizacja moczanu sodowego w płynie stawowym, a potem powstawanie złogów w tkankach. Odkładanie się kryształów jest skutkiem nadmiernego wytwarzania oraz często zbyt małego wydalania kwasu moczowego z organizmu (uwaga: kwas moczowy i mocznik to nie to samo!). Dnie moczanowej często towarzyszą inne choroby – nadciśnienie tętnicze, otyłość, choroba wieńcowa, cukrzyca, wysoki poziom cholesterolu. Częściej chorują mężczyźni w średnim i starszym wieku, u kobiet choroba ta występuje znacznie rzadziej i tylko po menopauzie. Dna moczanowa występująca u bliskich krewnych także zwiększa ryzyko jej wystąpienia.
Sam wysoki poziom kwasu moczowego (hiperurikemia) jest stwierdzany dość często, jednak tylko u około 20 proc. takich osób pojawiają się napady dny moczanowej. Istnieją pewne czynniki, które sprzyjają ich wystąpieniu. Osoby już chore mogą uniknąć zaostrzeń choroby, a te, u których ryzyko wystąpienia jest większe, mają szansę, że choroba się nie rozwinie.
W leczeniu i zapobieganiu napadom bardzo ważną rolę odgrywa dieta. Polega ona na unikaniu pokarmów zwiększających stężenie kwasu moczowego we krwi. Należy unikać podrobów, owoców morza, wywarów mięsnych, drożdży, soi, soczewicy, skóry z ryb i drobiu, czekolady i alkoholu. Należy pamiętać o regularnym, niewielkim wysiłku fizycznym oraz o unikaniu dużego wysiłku szczególnie po jedzeniu. Troska o prawidłowy ciężar ciała wydaje się oczywista. Należy przyjmować dużo płynów – ok. 2,5 litra. Pić należy wodę lub słabą herbatę. Alkohol, szczególnie wino i piwo, może spowodować napad dny. Należy unikać przyjmowania leków moczopędnych, aspiryny w dużych dawkach oraz witaminy C.
Istnieją różne etapy tej choroby. Poziom kwasu moczowego może być podwyższony przez wiele lat i nie objawiać się żadnymi dolegliwościami. O objawach ostrego napadu dny pisałam na początku, u wielu chorych mimo leczenia pojawiają się kolejne napady. Po kilku-, kilkunastu latach choroba przechodzi w etap przewlekły. Odkładające się w stawach złogi powodują niszczenie chrząstki i struktur kostnych. Prowadzi to do zniekształcenia stawów i ich niesprawności. Pojawiają się nadżerki oraz tzw. guzki dnawe – zwykle są to białe guzki na małżowinach usznych, na stawach rąk i stóp, czasem także na innych narządach. Z czasem mogą pojawić się na nich trudno gojące się owrzodzenia. U wielu pacjentów występują zaburzenia pracy narządów wewnętrznych, szczególnie nerek.
Leczenie dny jest różne w zależności od etapu choroby. W ostrym stanie podaje się silne leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, czasem także sterydy, natomiast w okresie przewlekłym – preparaty hamujące produkcję kwasu moczowego oraz zwiększające wydalanie kwasu moczowego. Bardzo ważne jest także leczenie chorób współistniejących.
 | Izabela Pakulska - lekarz |
