Ze Mszy Świętych niedzielnych i z uroczystości doskonale kojarzymy zestaw czterech przymiotników opisujących najistotniejsze cechy Kościoła. Wspólnie co tydzień recytowane „Wyznanie wiary” głosi, że Kościół jest jeden, święty, powszechny i apostolski.
Te cztery wyrazy mówią o naturze i misji Kościoła w świecie. Warto przypomnieć sobie ich doniosłe znaczenie. Kościół jest jeden ze względu na: 1. swoje źródło i wzór, jakim jest jedność Boskich Osób w Trójcy Św.; 2. swojego Założyciela – Jezusa Chrystusa i 3. swoją „duszę” – tą zasadą jedności jest Duch Święty. /KKK 813/
Jednakże ta jedność nie wyklucza wielości osób i funkcji. Bo jeden Duch rozdziela swoje dary dla dobra całości Kościoła, według aktualnych potrzeb posługiwania. Jeden Lud Boży Kościoła jawi się więc w różnorodności osób, narodów i kultur oraz w rozmaitości darów Bożych, zadań i sposobów życia. I św. Augustyn podpowiada: „W sprawach koniecznych – jedność, w wątpliwych – wolność, a we wszystkim miłość”. W ten sposób pomagamy sobie wzajemnie w osiągnięciu zbawienia.
Wśród motywów jedności trzeba przede wszystkim podkreślić miłość. Oprócz niej do więzów jedności należą: wyznawanie jednej wiary, wspólne celebrowanie sakramentów świętych i sukcesja apostolska. Oznacza ona nieprzerwany orszak od św. Piotra do Benedykta XVI, czyli ciągłość między Kościołem, który Jezus założył na fundamencie apostołów, a Kościołem współczesnym.
Natomiast do grzechów, które osłabiają lub niszczą jedność, zalicza się herezję, schizmę i apostazję. Św. Piotr definiuje herezję jako „kłamliwe przepowiadanie fałszywych mistrzów” prowadzące do rozłamu. /2P 2,1/ Herezja jest to teza sprzeczna z autentyczną nauką Chrystusa lub z nauką sformułowaną przez Tradycję. Św. Ireneusz uczy, że gwarancja autentyczności nauczania Kościoła pochodzi właśnie z zachowanej sukcesji apostolskiej, w której uczestniczą biskupi.
Schizma zaś oznacza separację od Kościoła grupy wyznawców z powodu różnicy zdań w kwestiach personalnych lub dyscyplinarnych, niekoniecznie doktrynalnych. Ten element odróżnia schizmę od herezji. Jeżeli herezja jest wykroczeniem przeciw wierze przez odrzucenie objawionej prawdy, to schizma jest wykroczeniem przeciw miłości przez zerwanie więzi z całym Ciałem Kościoła.
Apostazja polega zaś na dobrowolnym, publicznym i całkowitym, a więc jednoznacznym porzuceniu przez ochrzczonego wyznawanej dotychczas wiary chrześcijańskiej.
Jak widać, jedność jest kruchym darem, ale i żmudnym wysiłkiem przezwyciężania pychy, uprzedzeń i podziałów.
ks. Jan Sawicki
Idziemy nr 29 (358), 15 lipca 2012 r.
