Zwiększone zapotrzebowanie na cement, związane z intensywnym rozwojem budownictwa oraz budową dróg krajowych i autostrad w ramach drugiej perspektywy unijnej, to ważne wyzwanie dla branży cementowej w Polsce. Według prognoz instytutów badawczych analizujących sytuację sektora budowlanego można spodziewać się, że sprzedaż cementu w roku 2018 będzie zbliżona do 18 mln t, co oznacza wzrost o ok. 6–7% w stosunku do 2017 roku.
Udział krajowych producentów w produkcji cementu, na podstawie danych z 2015 roku
Rys. SPC
Przemysł cementowy w Polsce tworzy 14 zakładów należących do 9 producentów: Cementownia Kraków – Nowa Huta, Cementownia Odra, Cementownia Warta, Cemex Polska, Dyckerhoff Polska, Górażdże Cement, Górka Cement, Grupa Ożarów i Lafarge Cement. Zakłady zlokalizowane są na terenie 8 województw: kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, łódzkiego, małopolskiego, opolskiego, pomorskiego, śląskiego i świętokrzyskiego.
W wyniku inwestycji przekraczających 10 mld zł, przeprowadzonych przez właścicieli w ostatnich dwóch dekadach, przemysł cementowy w Polsce jest najnowocześniejszym w Europie. Jego zdolności produkcyjne sięgają 22–24 mln t cementu i obecnie są wykorzystywane w ok. 75%.
Przemysł cementowy jest znaczącym płatnikiem podatków, zarówno w skali kraju, jak i w środowiskach lokalnych, małych gminach, w których działają cementownie. Do produkcji wykorzystuje wyłącznie polskie surowce. To także znaczący i ceniony pracodawca zatrudniający bezpośrednio ponad 4 tys. osób, a pośrednio tworzy – ok. 25 tys.
Rynek cementu jest ściśle powiązany z rynkiem budowlanym. Rok 2016 roku to czas zastoju inwestycyjnego i branża cementowa kończyła go z pewną dozą niepewności i obaw. Po kiepskim I kwartale 2017 roku, począwszy od kwietnia, produkcja budowlano-montażowa systematycznie rosła. W 2017 roku ruszyło budownictwo infrastrukturalne. Widoczne były rozpoczęte inwestycje drogowe – w tym budowę dróg i autostrad o nawierzchniach betonowych oraz pierwsze inwestycje na kolei. Były pozytywne informacje z rynku budownictwa mieszkaniowego – indywidualnego i deweloperskiego. W stabilnym, swoim tempie rozwijało się także budownictwo kubaturowe – przemysłowe. To wszystko sprawiło, że rok 2017 był dobrym rokiem dla polskiej gospodarki i dla przemysłu cementowego. W 2017 roku (dane szacunkowe SPC), wielkość zużycia cementu w Polsce wyniosła ok. 17 mln t, o 7–8% więcej niż w 2016 roku.
Sprzedaż cementu w Polsce, w mln t
Rys. SPC
Prognozy na 2018 rok są również bardzo dobre. Informacje z rynku budowlanego napawają optymizmem. Fundusze unijne są i będą w najbliższych latach kluczowym czynnikiem wpływającym na perspektywy rozwoju rynku budowlanego. Spodziewany jest wzrost znaczenia przede wszystkim budownictwa kolejowego. Plan PKP PLK na 2018 rok to ogłoszone przetargi na ok. 10 mld zł, z czego ok. 2/3 ma się przełożyć na podpisane umowy. Na koniec 2018 roku PKP PLK chce mieć 40 mld zł w zakontraktowanych inwestycjach. Wg firmy Emmerson wartość produkcji budowlano-montażowej w budownictwie drogowym w 2017 roku przekroczyła 19 mld zł i była o 28% wyższa od tej w 2016 roku. W 2018 roku spodziewany jest wzrost w tym segmencie o kolejne 11% – do ponad 22 mld zł. Utrzymają się pozytywne perspektywy budownictwa mieszkaniowego i przemysłowego. Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych przewiduje, że sprzedaż cementu w Polsce w 2018 roku wyniesie 18,4 mln t, o 8% więcej niż w 2017 roku. Z kolei firma Emmerson prognozuje wzrost, jednak według niej sprzedaż cementu w 2018 roku powinna wynieść ok. 17,9 mln t.
Obecnie w Polsce jest już 650 km autostrad i dróg ekspresowych z nawierzchnią betonową, a w planach lub budowie do 2023 roku kolejnych ponad 750 km. Po zakończeniu programu budowy dróg krajowych sieć dróg szybkiego ruchu o nawierzchni betonowej będzie liczyła ponad 1300 km, co będzie stanowiło ok. 27% wszystkich dróg szybkiego ruchu.
Na drogach jest miejsce dla różnych technologii i tylko zdrowa konkurencja prowadzi do doskonalenia technologii. Koszty budowy nawierzchni betonowej, tylko przy kategorii ruchu KR1 są nieznacznie wyższe od kosztów budowy nawierzchni bitumicznej. Natomiast przy kategoriach ruchu od KR2 do KR7 budowa dróg betonowych jest znacznie korzystniejsza cenowo. Nawierzchnie betonowe są konkurencyjne kosztowo i pozwalają osiągnąć niższy whole life costs – łączny koszt budowy i życia konstrukcji/inwestycji.
W Polsce jest także ok. 800 km lokalnych dróg betonowych: gminnych, powiatowych i wojewódzkich. SPC szacuje, że rocznie w Polsce buduje się ok. 120 km dróg lokalnych/samorządowych w technologii betonowej.
Zastosowanie betonu to także kierunek rozwoju nowoczesnego i niedrogiego budownictwa. Szczególnie warto się przyjrzeć budownictwu z betonu prefabrykowanego, które cieszy się ogromnym uznaniem zwłaszcza w krajach skandynawskich. Za wyborem tej technologii dla budownictwa mieszkaniowego przemawiają: szybkość montażu, dokładność wykonania i trwałość konstrukcji. Przykłady dobrego budownictwa prefabrykowanego można spotkać również w Polsce. W grudniu 2017 r. Stowarzyszenie Producentów Cementu przyznało nagrodę główną w konkursie Polski Cement w Architekturze pracowni BBGK Architekci, która zaprojektowała budynek mieszkalny przy ul. Sprzecznej 4 w Warszawie. Inwestorem i wykonawcą była firma Budizol. W tym obiekcie beton jest podstawowym materiałem konstrukcyjnym, otrzymał doskonałą fakturę, jest kolorowy, a przede wszystkim powstał w procesie prefabrykacji. To najlepszy przykład nowoczesnego, zrównoważonego budownictwa.
Piękny, kolorowy budynek mieszkalny z prefabrykatów betonowych przy ul. Sprzecznej 4 w Warszawie
Fot. SPC
O budownictwie prefabrykowanym, zastosowaniu betonu w różnych aspektach będzie mowa podczas X konferencji „Dni Betonu”, która w dniach 8–10 października 2018 r. odbędzie się w Wiśle. „Dni Betonu” to największe w Polsce spotkanie osób związanych nie tylko z produkcją i technologią betonu, ale przede wszystkim z szeroko rozumianym budownictwem. W 2016 roku konferencja skupiła prawie 1000 uczestników z kraju i zagranicy. ?
Na podstawie materiałów Stowarzyszenia Producentów Cementu
Świat Betonu 1-3/2018
