Polski leasing na ścieżce wzrostu

Pod koniec lipca b.r. Związek Polskiego Leasingu, reprezentujący 90 proc. rynku leasingu w Polsce podał, że branża w I półroczu 2015 r. odnotowała 13,2 proc. wzrost wartości nowych kontraktów. Po 3 proc. dynamice na koniec I kwartału wypracowano dalszy, 22 proc. wzrost w II kwartale. Przez pierwsze sześć miesięcy roku, polscy przedsiębiorcy sfinansowali aktywa o łącznej wartości niemal 24 mld zł. Wyniki pierwszego półrocza wskazują na wzrost we wszystkich raportowanych grupach.

Polski rynek leasingu rozwija się systematycznie od lat. Po 21,3 proc. wzrośnie i wartości nowych umów na poziomie 42,8 mld na koniec 2014, firmy leasingowe w pierwszym półroczu br. wypracowały 13,2 proc. wzrost odnoszący się do 24 mld wartości transakcji. Oczekujemy, że na koniec roku, zrównoważonym wzrost gospodarczy w dalszym ciągu będzie pozytywnie wpływał na wyniki polskiej branży leasingowej – powiedział Wojciech Rybak, Przewodniczący Komitetu Wykonawczego Związku Polskiego Leasingu.

Instrumenty finansowe i struktura rynku
Leasing jest kluczowym instrumentem finansowym oferowanym przez firmy raportujące do Związku Polskiego Leasingu. Tą drogą sfinansowano w tym roku 83,8 proc. wszystkich aktywów. Pozostałą część stanowią aktywa ruchome sfinansowane przy udziale pożyczki (16,4 proc.).

Struktura łącznego rynku finansowania pozostaje w miarę zrównoważona. Pojazdy osobowe, dostawcze i ciężarowe do 3,5 tony stanowią 36,8 proc. inwestycji, maszyny i urządzenia (w tym IT): 33,4 proc., transport ciężki: 26,1 proc., a nieruchomości 3 proc. Firmy korzystające z pożyczki finansują nią głównie maszyny (73 proc. udział), a w dalszej kolejności pojazdy (23,5 proc.). Wśród maszyn finansowanych pożyczką przeważają maszyny rolnicze (66,4 proc. udział). Popularność pożyczki wśród rolników wynika z faktu, nierozliczania się przez tę grupę rolników z tytułu podatku dochodowego i nierozliczania VAT-u.

Łączna wartość aktywnego portfela branży leasingowej na dzień 30.06.2015 w kwocie 80,4 mld zł (72,6 mld zł dla ruchomości i 7,8 mld zł dla nieruchomości) jest porównywalna z wartością salda kredytów inwestycyjnych udzielonych firmom przez banki (97,5 mld zł, wg stanu na 30.06.2015). Leasing to wciąż główne, obok kredytu, zewnętrzne źródło finansowania inwestycji pracujących w gospodarce. Wartość aktywnego portfela branży leasingowej w ciągu ostatnich 12 miesięcy wzrosła o 14 proc. zwiększając się w tym okresie o 9,8 mld zł. Dane NBP o podaży pieniądza wskazują na stabilizację dynamiki akcji kredytowej banków w obszarze inwestycji. W ciągu ostatnich 12 miesięcy saldo kredytów inwestycyjnych zwiększyło się w bankach o 8,8 proc.

Tabela 1: Badanie koniunktury branży leasingowej (ZPL)

Rynek pojazdów OSD
Największy udział w rynku leasingu w dalszym ciągu stanowią transakcje dotyczące pojazdów osobowych, dostawczych i ciężarowych do 3,5 tony (36,8 proc.). Przy pomocy firm leasingowych, w I półroczu br. ich klienci sfinansowali nowe i używane pojazdy o łącznej wartości 8,77 mld zł.

Na niską dynamikę pierwszego kwartału (-7,5 proc. r/r )miały wpływ jednorazowe czynniki oddziaływujące w 2014 r. takie jak tzw. „okienko kratkowe” w przypadku pojazdów osobowych oraz lista derogacyjna dla pojazdów ciężarowych z normą Euro 5. Natomiast dynamika II kwartału odzwierciedla aktualne realne zainteresowanie przedsiębiorstw finansowaniem udzielanym przez firmy leasingowe. W drugim kwartale zaznaczyło się wyraźne odbicie na rynku pojazdów lekkich. Segment rośnie dzięki pojazdom osobowym (+40,3 proc. r/r za I półrocze), co wynika z korzystnych przepisów dla leasingu aut z segmentu premium i znajduje odzwierciedlenie w rosnącej liczbie rejestracji pojazdów na potrzeby firm.

Dane Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego za CEP (MSW) dotyczące nowych rejestracji pokazują, że w I półroczu br. firmy leasingowe, CFM (Car Fleet Management) oraz RC (Rent a Car), zarejestrowały łącznie 43,4 proc. spośród wszystkich zarejestrowanych pojazdów osobowych i dostawczych do 3,5 tony. Największy udział w rejestracjach omawianej kategorii mają firmy (64 proc.), zaś osoby indywidualne zarejestrowały 36 proc. pojazdów. Analizując wyłącznie rejestracje na firmy: za większą częścią (67 proc.) rejestracji nowych pojazdów osobowych i dostawczych do 3,5 tony 87 763 (tys. sztuk) stoją firmy z branży leasingowej, firmy sektora CFM i RC.

Od początku roku obserwujemy wzrost liczby rejestracji nowych pojazdów osobowych i dostawczych do 3,5 tony. W I półroczu 2015 roku zarejestrowano 177,7 tys. (+1,1 proc. r/r) pojazdów osobowych, co stanowiło 88 proc. wszystkich zarejestrowanych samochodów do 3,5 tony. Samochodów dostawczych zarejestrowano 24,3 tys. (+17,6 proc. r/r). Wpływ na wyniki rynku miały zarówno poprawa sytuacji gospodarczej, jak też pozytywna ocena koniunktury w handlu detalicznym – powiedział Jakub Faryś, Prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego. Poziom rejestracji nowych pojazdów do 3,5 tony wskazuje, że kluczowymi nabywcami pozostają firmy (64 proc.), przy czym rejestracje na firmy leasingowe/CFM/RC stanowiły 41,9 proc. wszystkich rejestracji w pierwszej połowie 2014 roku oraz 43,4 proc. w pierwszej połowie 2015 roku – dodał Jakub Faryś.

Maszyny motorem wzrostu rynku leasingu
W pierwszym półroczu br. to jednak maszyny i urządzenia (w tym IT), były kluczowym motorem wzrostu rynku leasingu, głównie ze względu na wysokie wykorzystanie zdolności produkcyjnych w firmach, stabilny rozwój gospodarki oraz ciągle wysoki popyt inwestycyjny w rolnictwie. W tym segmencie rynku odnotowano 17 proc. wzrost finansowania (r/r) przy wartości aktywów na poziomie 7,96 mld zł. Dane o łącznym finansowaniu rynku maszyn pokazują największy udział w tym rynku maszyn rolniczych (28,8 proc.). Maszyny do produkcji tworzyw sztucznych i maszyny do obróbki metalu mają 14 proc. udział w rynku, a sprzęt budowalny ponad 12 proc. W odniesieniu do rynku maszyn, duże znaczenie mają inwestycje finansowane przy pomocy pożyczki – finansowanych jest w ten sposób 37 proc. łącznej produkcji maszyn w firmach leasingowych, a wśród maszyn finansowanych pożyczką przeważają maszyny rolnicze (66,4 proc. udział). Analitycy ZPL zauważają też, że na całym rynku utrzymuje się wysoka dynamika inwestycji finansowanych przy pomocy pożyczki (+29,2 proc.), co należy łączyć z „domykaniem” inwestycji w rolnictwie z kończącej się już perspektywy unijnej 2007-2013 oraz łatwiejszym dostępem do pożyczki, w porównaniu do subwencji rolniczych.


Tabela 2: Prognoza ZPL na koniec 2015 roku

Stabilny rozwój finansowania transportu ciężkiego
W I półroczu br. branża leasingowa wypracowała także stabilny rozwój finansowania transportu ciężkiego (11 proc. wzrost przy wartości aktywów na poziomie 6,22 mld zł), co wynika z odrodzenia w strefie euro (i przez to naszego eksportu) oraz wzrostu popytu krajowego w Polsce. Nastroje w branży transportowej pozostają dobre, mimo problemu  z płacami minimalnymi w Niemczech.

Dane PZPM wskazują na tendencję wzrostową poziomu rejestracji zarówno w segmencie samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony, autobusów, naczep jak i przyczep powyżej 3,5 tony. Po pierwszym półroczu br. udział firm leasingowych, CFM oraz RC w rejestracjach nowych pojazdów ciężarowych (powyżej 3,5 tony) był na poziomie 70,9 proc., udział w rejestracjach naczep i przyczep (powyżej 3,5 tony) wynosił 64,4 proc., a udział w rejestracjach nowych autobusów (powyżej 3,5 tony) utrzymywał się na poziomie 33,9 proc.

Zmiana na rynku nieruchomości
Branża leasingowa odnotowała także wyraźne odbicie segmentu nieruchomości w II kwartale, kiedy sfinansowano 73,9 proc. tegorocznej produkcji. Wartość nieruchomości wyleasingowanych w I półroczu 2015 roku wyniosła 0,71 mld zł, co oznacza 60,1-proc. wzrost w ujęciu rocznym. Wzrost sfinansowanych aktywów wynika z istotnego zwiększenia średniej wartości transakcji, podczas gdy liczba podpisanych umów pozostała praktycznie bez zmian (67 w połowie 2015r. do 68 w połowie 2014r.). Średnia wartość transakcji nadal jest wyraźnie niższa niż we wcześniejszych latach (2004-2009), kiedy wynosiła średnio 14,8 mln zł.

Jednak finansowanie nieruchomości to wciąż „niszowy” obszar działalności firm leasingowych – w I półroczu br. umowy zawarło 10 firm zrzeszonych w ZPL, o dwie mniej niż w całym 2014 roku.

W tegorocznej strukturze przedmiotowej rynku nieruchomości dominują obiekty biurowe (43 proc.) oraz hotele i obiekty rekreacyjne (38 proc.). Struktura rynku nieruchomości jest znacznie mniej zrównoważona niż w dwóch ostatnich latach.

Wyniki badania koniunktury branży leasingowej
Związek Polskiego Leasingu po raz kolejny opublikował wyniki badania koniunktury branży leasingowej, zrealizowanego wśród osób odpowiedzialnych za sprzedaż w firmach leasingowych. Dane dotyczą oceny mijającego okresu oraz prognozowanych trendów w kolejnym kwartale. Ankietowane firmy oczekują stabilizacji jakości portfela leasingowego, nieznacznego wzrostu poziomu zatrudnienia oraz dodatniej dynamiki dla nowej produkcji w III kwartale br. Specjaliści branży prognozując jak zmieni się wartość finansowanych aktywów w III kwartale br. w odniesieniu do właśnie zamkniętego kwartału, oczekują wyższego poziomu finansowania  we wszystkich badanych kategoriach środków trwałych, przy czym zdecydowanie najlepsze perspektywy widzą dla finansowania maszyn i IT. Niższego wzrostu oczekują w przypadku finansowania pojazdów lekkich oraz transportu ciężkiego, a najmniejszą poprawę prognozują dla sektora nieruchomości.

Prognoza na koniec 2015 r.
Na koniec 2015 roku branża leasingowa oczekuje wzrostu na poziomie 15,5 proc. Według Dyrektora ds. Statystyki i Monitorowania Rynku ZPL, Marcina Nieplowicza, dynamika rynku leasingu w 2015 roku będzie zgodna z oczekiwanym wzrostem inwestycji prywatnych, szacowanym przez Związek Polskiego Leasingu na 9,6 proc. Zrównoważony wzrost gospodarczy będzie wspierał inwestycje firm. Branża leasingowa oczekuje przyspieszenia rejestracji nowych aut osobowych z 326 tys. w 2014 r. do ponad 330 tys. w br., w dużej mierze dzięki leasingowi aut z segmentu premium. Jeszcze pomijalny wpływ leasingu konsumenckiego, za to dodatni wpływ odliczenia 50 proc.  VAT-u od paliwa dla aut służbowych od 1 lipca. Mocnym czynnikiem wzrostu dla segmentu pojazdów dostawczych i ciężarowych do 3,5 tony będzie wzrost popytu krajowego szacowany na poziomie ok. 4 proc. średniorocznie w okresie projekcji.

Rozwój rynku finansowania pojazdów ciężarowych w 2015 będzie powiązany z odbudową gospodarki strefy euro (wzrost PKB o 1,8 proc. r/r wg EBC) i prognozowaną dynamiką eksportu krajowego, w tym do Niemiec. MiLoG w Niemczech i działania protekcjonistyczne w innych krajach (Francja, Rosja, Norwegia) umiarkowanie negatywnie przełożą się na wielkość świadczonych usług transportowych.

Dynamika finansowania maszyn będzie skorelowana z przedstawionym scenariuszem rozwoju polskiej gospodarki. Wysokie wykorzystanie zdolności produkcyjnych zwiększy inwestycje firm w parki maszynowe. Spowolnienie wydatkowania funduszy unijnych w II połowie 2015 (domykana już poprzednia perspektywa), nie powinno mocno odbić się na wynikach rynku maszyn rolniczych, ponieważ finansowanie rynku agro staje się coraz bardziej niezależne od subwencji unijnych. Kontynuacja odbicia na rynku maszyn budowlanych, wspierana od II półrocza zaliczkowym wydawaniem pieniędzy pod nową perspektywę unijną.

Finansowanie nieruchomości pozostanie marginalne w łącznej produkcji firm leasingowych (3,0-proc. udział w 2015).

Anna Polak
Związek Polskiego Leasingu