Krakowski Oddział Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych na podstawie prowadzonych prac badawczo-rozwojowych opracował nowatorską technologię produkcji lekkich kruszyw budowlanych z popiołów lotnych - FASLA (Fly Ash Super Light Aggregate). Poszerza to krajową bazę kruszyw lekkich, stwarzając możliwość ich wykorzystania w nowoczesnych, efektywnych technologiach betonu lekkiego i termoizolacyjnego rozwijanych dynamicznie w krajach UE.
Przedmiotem projektu "Nowa generacja lekkich kruszyw budowlanych z popiołów lotnych" realizowanego w ramach VI Konkursu Projektów Rozwojowych, było sztuczne lekkie kruszywo popiołowe. Chodziło tutaj o opracowanie technologii produkcji kruszywa o gęstości nasypowej niższej od obecnie dostępnych na rynku kruszyw lekkich - poniżej 600 kg /m3. Założono opracowanie wytycznych technologii produkcji takiego kruszywa z przeznaczeniem do wytwarzania betonów lekkich o podwyższonych parametrach termoizolacyjnych.
Podstawą technologii wytwarzania kruszywa FASLA były tradycyjne rozwiązania produkcji kruszyw lekkich popiołowych Lytag i Gralit wypalanych odpowiednio na taśmie spiekalniczej lub w piecu obrotowym materiału zgranulowanego zawiesiną gliny lub bentonitu. Opracowane rozwiązania produkcji kruszywa FASLA uwzględniają modyfikację wspomnianej technologii poprzez dobór popiołów lotnych, zastosowanie domieszek kształtujących procesy pęcznienia kruszywa i autorskie rozwiązania w zakresie modelowania struktury szkieletowej ziaren.
Zrealizowane w ramach projektu zadania pozwoliły określić warunki produkcji kruszywa o gęstości nasypowej 400-600 kg/m3 i gęstości ziarna 1000-1300 kg/m3. Kruszywa z technologii Lytag i Gralit osiągają gęstości nasypowe w przedziale 600-900 kg/m3 i gęstości ziarna 1350-1650 kg/m3. Parametry kruszywa FASLA pozwalają zgodnie z założeniami na projektowanie i wykonawstwo betonów lekkich i konstrukcji betonowych konkurencyjnych w zakresie gęstości oraz właściwości termoizolacyjnych dla produktów istniejących na rynku.
Zakładając rozwiązania technologiczno-techniczne produkcji FASLA i efektywność procesu należy przyjmować sposób produkcji przy wykorzystaniu taśm spiekalniczych, tym samym koszt wytwarzania zbliżony do technologii Lytag.
Rezultaty projektu stwarzają możliwość podjęcia przemysłowej produkcji lekkiego kruszywa FASLA. Wyniki badań wraz z wytycznymi technologicznymi produkcji kruszywa FASLA mogą stanowić podstawę dalszych prac wdrożeniowych i inwestycyjnych oraz opracowanie zagadnień komercjalizacji wyników badań i transferu technologii.
Oceniając efektywność rozwiązania technologii produkcji kruszywa FASLA należy uwzględniać, że jest to technologia oparta wyłącznie na wykorzystaniu materiałów odpadowych, tym samym przy jej wdrożeniu może kreować wymierne i niewymierne efekty gospodarcze i społeczne wynikające z gospodarczego wykorzystania odpadów.
Podstawową grupą podmiotów gospodarczych potencjalnie zainteresowanych wdrożeniem wyników projektu są firmy przetwarzające uboczne produkty spalania węgla (UPS) przy zakładach energetyki zawodowej. Technologia kruszywa FASLA poszerza bazę technologiczną firm przetwarzających materiały uboczne i odpadowe z energetyki zawodowej. Duże firmy zajmujące się gospodarczym wykorzystaniem i uzdatnianiem popiołów lotnych z energetyki są zainteresowane wdrożeniem technologii produkcji lekkiego kruszywa FASLA, przewidując wzrost zainteresowania branży budowlanej tym materiałem.
Lider na rynku krajowym w zakresie gospodarczego wykorzystania odpadów z energetyki zawodowej i górnictwa firma PPH UTEX Sp. z o.o. zdeklarowała w liście intencyjnym podjęcie prac wdrożeniowych przedmiotowego rozwiązania. Rozwiązanie takie stanowi jeden z ważniejszych elementów transferu technologii kruszywa FASLA w kierunku innych podmiotów gospodarczych, tak ze strony potencjalnych producentów jak i odbiorców w branży materiałów budowlanych.
Opracowana technologia została dofinansowana z projektu "Nowa generacja lekkich kruszyw budowlanych z popiołów lotnych" w ramach VI Konkursu Projektów Rozwojowych realizowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.
