W 2014 r. Polacy najchętniej podejmowali się budowy wolno stojących domów parterowych bez piwnicy, ale za to z poddaszem użytkowym, o powierzchni od 126 do 150 m2. Najczęściej zlecano budowę domów w tradycyjnej technologii murowanej, pokrytych dachówką ceramiczną - wynika z analizy 5,6 tys. zapytań ofertowych w Oferteo.pl oraz pogłębionych wywiadów ankietowych na grupie 328 respondentów.
Najpopularniejsze gotowe projekty
Pierwszym etapem budowy wymarzonego domu jest przemyślenie oczekiwań oraz zaplanowanie całej inwestycji. Na inwestorów czekają liczne decyzje związane z lokalizacją, typem domu, jego powierzchnią, układem pomieszczeń, a także technologią budowy oraz stosowanymi materiałami budowlanymi. Efektem tych decyzji jest wybór projektu, według którego będzie budowany wymarzony dom. Z analizy zapytań ofertowych złożonych w Oferteo.pl - serwisie łączącym osoby poszukujące produktów i usług wraz z ich dostawcami - wynika, że Polacy najchętniej kupują gotowy projekt domu (63,1% użytkowników serwisu).
W 2014 roku najpopularniejszym projektem okazał się "Dom przy Cyprysowej" autorstwa pracowni Galeria domów. "Już po raz trzeci badamy szczegółowo preferencje budowlane Polaków" - mówi Karol Grygiel, członek Zarządu Oferteo.pl. "Porównanie do poprzednich dwóch lat pokazuje, że Polacy bardzo racjonalnie podchodzą do najważniejszej inwestycji życia. Nie ponoszą zbędnych kosztów związanych z rozwiązaniami, które nie są im potrzebne. Budują domy o bryle prostej i taniej w wykonaniu, opierając się przede wszystkim na gotowych projektach" - dodaje Karol Grygiel.
Wielkości działek
Wybór projektu budowlanego jest ściśle połączony z działką budowlaną, jaką dysponujemy - jej wielkością i lokalizacją. Przedstawiciel ankietowanej przez Oferteo.pl firmy budowlanej PPHU Praktyk z woj. śląskiego podkreśla, że "ważny jest wybór działki i dopasowanie do niej budynku. Przy wyborze działki należy wziąć pod uwagę kształt terenu, dojazd, media, ścieki i sąsiedztwo".
Jak pokazuje przeprowadzona przez Oferteo.pl ankieta, inwestorzy kupują najczęściej działkę o powierzchni 1001-2000 m2 (39,4%). Niemal co trzeci inwestor deklaruje posiadanie działki o połowę mniejszej, czyli 501-1000-metrowej (30,6% ankietowanych). Stosunkowo rzadko spotyka się działki o powierzchni większej niż 2001 metrów kwadratowych.
Najwięcej domów powstaje na wsi
Ponad połowa inwestycji ankietowanych realizowana jest na terenach wiejskich (57,3%). W dalszej kolejności inwestorzy decydują się na budowę domu marzeń w małych lub średnich miastach (odpowiednio 13,1% oraz 14,9%). Ankietowani najrzadziej budują w wielkich miastach o liczbie mieszkańców przekraczającej 500 000. Budowa w większych miejscowościach niesie ze sobą dłuższe procedury, które do lutego 2015 roku trwały około 160 dni.
Dzięki przegłosowanej w ostatnim czasie przez Senat nowelizacji ustawy Prawo budowlane, nie jest już wymagane pozyskanie pozwolenia na budowę, o ile dom nie jest uciążliwy dla sąsiadów. Skraca to całe postępowanie nawet o 74 dni, co oszczędza czas inwestorów i zachęca do rozpoczęcia budowy.
Budowa systemem gospodarczym
Inwestorzy wybierają różne modele organizacji prac budowlanych. 75% z nich deklaruje budowę domu systemem gospodarczym, a więc samodzielnie koordynuje prace budowlane, zlecając je różnym ekipom. Zapewnia to lepszą bezpośrednią kontrolę nad kosztami oraz jakością prac. Co piąty budujący (22%) zatrudnił generalnego wykonawcę - firmę, która zajmuje się całością budowy do stanu "pod klucz". Rozwiązanie to oszczędza inwestorowi czas poświęcony na poszukiwania podwykonawców do poszczególnych etapów prac.
Jak wynika z analizy zapytań ofertowych w Oferteo.pl, co trzeci zleceniodawca (33,4%) poszukuje ofert firm, które wybudują dom do stanu surowego zamkniętego - a więc z oknami i dachem. Co czwarty inwestor (23,3%) chce zlecić budowę do stanu surowego otwartego (bez drzwi i bez okien).
Podobna część inwestorów (21,2%) jest zainteresowana budową do stanu deweloperskiego, a kilka procent mniej (18,1%) do stanu "pod klucz" zakładającego całkowite wykończenie budynku mieszkalnego.
Domy o powierzchni do 150 metrów kwadratowych
Jak pokazuje badanie Oferteo.pl, Polacy chcieliby mieszkać w domu o powierzchni użytkowej 126-150 metrów kwadratowych (28,7%) lub nieco mniejszym 101-125 metrów kwadratowych (22%). Stosunkowo rzadko buduje się domy większe niż 200-metrowe.
Wolno stojące domy parterowe bez piwnicy
Wyniki ankiety przeprowadzonej na próbie ponad 300 osób realizujących budowę domu pokazują, że wśród inwestycji zdecydowanie przeważają budowy domów wolno stojących (87,2%).
Zazwyczaj są to domy parterowe z poddaszem użytkowym - taki typ wymarzyło sobie 69,8% ankietowanych. Niecałe 20% inwestorów (18,6%) również planuje wznosić dom parterowy, ale już bez poddasza. Z roku na rok nie zmieniają się preferencje Polaków w zakresie podpiwniczania domów. Na budowę piwnicy w roku 2014 decydował się zaledwie co 9. inwestor (11%). "Ta grupa budujących jest gotowa ponieść większe koszty związane z budową piwnicy, zyskując w ten sposób dodatkowe pomieszczenia" - komentuje Karol Grygiel, członek Zarządu Oferteo.pl.
Jak dom - to murowany
"Od lat niezmiennie badania Oferteo.pl potwierdzają przywiązanie do tradycyjnych technologii i materiałów" - stwierdza członek Zarządu serwisu, Karol Grygiel. W 2014 roku blisko połowa respondentów (40,9%) zamierzała zlecić budowę domu w technologii murowanej z cegły ceramicznej. Co trzeci respondent preferował wykorzystanie betonu komórkowego (33,2%).
W porównaniu do lat 2012 i 2013 widoczny jest stopniowy wzrost zainteresowania inwestorów technologią szkieletową i kanadyjską (odpowiednio 8,5%, 9,3% oraz 12,4% w latach 2012-2014).
Ceramika również na dachu
Najchętniej wybieranym pokryciem dachu jest od lat dachówka ceramiczna, która kojarzy się z trwałością. W 2014 roku zdecydowało się na nią 44,8% osób zlecających budowę domu. Zaledwie o kilka procent mniej inwestorów (39,1%) zamierza położyć na dachu blachę bądź blachodachówkę.
"Również poprzednie badania Oferteo.pl wskazywały na niemal identyczną popularność ceramiki na dachu" - podaje Karol Grygiel. "W roku 2012 wybrało ją 44,8% respondentów, a w 2013 było to 44,9%" - uzasadnia. Na przestrzeni trzech ostatnich lat widoczny jest stały wzrost zainteresowania pokrywania dachu blachą lub blachodachówką.
Koszty budowy domów
Budowa do stanu "pod klucz" statystycznego domu (wolno stojący parterowy z poddaszem użytkowym i bez piwnicy, z garażem, o łącznej powierzchni użytkowej około 150 metrów kwadratowych, wzniesiony w technologii murowanej z cegły ceramicznej, z dwuspadowym dachem pokrytym dachówką ceramiczną) to koszt około 430 000 zł - wynika z wyceny wydawnictwa Sekocenbud. Zakłada się tutaj, że dom wybuduje jeden generalny inwestor.
Otrzymany w ten sposób średni koszt budowy 1m2 powierzchni użytkowej równy 2 767 zł różni się w poszczególnych województwach. Najtaniej, bo już za ok. 2 556 zł/m2, można budować w województwie świętokrzyskim. Szacunkowo najdrożej (2 986 zł) trzeba zapłacić za budowę metra kwadratowego domu w województwie wielkopolskim. Lwią część kosztów budowy stanowią materiały budowlane - zgodnie z wyceną firmy Sekocenbud stanowią one 59,7%. Robocizna stanowi niemal 1/5 kosztów (19,9%), a koszty pośrednie, np. transportu to 14,4%. Stosunkowo małym kosztem jest wynajem i eksploatacja sprzętu (2,1%). Deklarowany zysk inwestora wykonującego całość prac to 3,9% całej inwestycji. Planując rozkład kosztów budowy, warto zwrócić uwagę na to, jaki kapitał należy zgromadzić na sfinansowanie poszczególnych etapów budowy. Według ankiet przeprowadzonych wśród firm budowlanych, budowa fundamentów stanowi 7,4% wartości całego domu. Inwestorzy zamierzający zlecić budowę do stanu surowego otwartego, poniosą 29,2% kosztów budowy "pod klucz", w przypadku zaś stanu surowego zamkniętego będzie to już niemal połowa finalnych kosztów (45,3%). Aby wykończyć dom do stanu deweloperskiego, należy dysponować 71,5% całej kwoty, na jaką wyceniono dom "pod klucz".
Ceny działek
Jak wynika z ankiety przeprowadzonej wśród budujących domy na terenach wiejskich, średnia cena 1 metra kwadratowego działki budowlanej to 80 złotych. W małych i średnich miastach cena jednostkowa takiej samej powierzchni jest zbliżona i wynosi odpowiednio 116 zł i 119 zł/m2. 1 metr kwadratowy w dużym mieście kosztuje 131 złotych, a w wielkim mieście 310 zł, co stanowi niemal czterokrotnie większą kwotę niż w przypadku terenów wiejskich.
Niezbędny dobry kosztorys
Działka, projekt, materiały budowlane czy robocizna to główne pozycje do ujęcia w budżecie inwestycji. Jak doradzają budujący, należy bardzo dobrze przemyśleć wszystkie możliwe wydatki. "Prawidłowe obliczenie wartości inwestycji i zaplanowanie w tej wysokości budżetu pozwoli na uniknięcie przykrych niespodzianek związanych z niedoszacowaniem kosztów"- radzi Mariola Gala-de Vacqueret, redaktor naczelna wydawnictw Sekocenbud. "Kosztorys to kontrola kosztów i planowanie na każdym etapie budowy, a także możliwość przewidywania, jaki zakres robót wymaga określonego nakładu finansowego. Niedoszacowanie w konsekwencji może się wiązać np. z koniecznością ograniczenia wydatków w końcowej fazie budowy czy wręcz wstrzymania pewnych robót" - dodaje redaktor naczelna. Warto pamiętać, że szczegółowa wiedza na temat kosztów ułatwia negocjacje z wykonawcami poszczególnych prac.
Jak wynika z ankiety Oferteo.pl, co trzeci Polak, który zakończył już budowę domu, wydał o 11-20% więcej niż przewidywał na początku. Wśród nieujętych w wycenie kosztów, które trzeba było ponieść w trakcie procesu budowlanego, znalazły się m.in. dodatkowe prace związane z adaptacją terenu, wykonaniem drogi dojazdowej czy użyciem sprzętu budowlanego. Do wzrostu planowanych wydatków przyczyniły się również zmiany cen materiałów budowlanych czy decyzje inwestorów o użyciu materiałów bądź instalacji lepszej jakości. Co ciekawe, co czwarty inwestor (23,9%) spodziewał się wyższych kosztów niż poniósł w rzeczywistości, oszczędzając w ten sposób środki.
Ile czasu trzeba poświęcić na budowę?
Blisko połowa respondentów ankiety deklaruje, że budowa ich domu zajęła do 12 miesięcy (44,7%). Podobna część inwestorów czekała na zakończenie budowy 1,5 roku (19,6%) oraz 2 lata (20,8%). Niekiedy jednak budowa przedłużyła się na tyle, że zajęła ponad 3 lata (5,9% respondentów).
Za ile chcesz rozpocząć budowę?
Doświadczenie Oferteo.pl pokazuje, że firma budowlana poszukiwana jest najczęściej z półrocznym wyprzedzeniem (34,7%). Nieco mniejsza liczba zainteresowanych budową składa zapytanie ofertowe zaledwie 3 miesiące przed planowanym terminem jej rozpoczęcia (31,6%). Jak przyznał inwestor z woj. śląskiego, "podstawa to sprawdzona ekipa wykonawcza, z doświadczeniem i fachową radą". Warto więc odpowiednio wcześnie rozpocząć poszukiwania takiej firmy budowlanej, która solidnie wybuduje dom marzeń.
Metodologia badań
Przedstawione dane pochodzą z analizy 5 632 zapytań ofertowych zamieszczonych w serwisie Oferteo.pl w 2014 roku przez osoby zamierzające zlecić budowę domu oraz z analizy pogłębionych wywiadów ankietowych przeprowadzonych na grupie 328 respondentów budujących dom.
Źródła: www.oferteo.pl, Redakcja
