Betonowe ściany i elewacje budynków niekoniecznie muszą być nudne, płaskie i zawsze takie samie, a to za sprawą strukturalnych matryc do betonu. Technologia fakturowania betonu staje się coraz popularniejsza i pozwala na tworzenie z tego materiału najbardziej różnorodnych wzorów. Wykorzystanie matryc uatrakcyjnia i ożywia całą powierzchnię budynku oraz pozwala na obniżenie kosztów wykonania elewacji.
Fragment mostu nad Kanałem Alberta pod Vroenhoven w Belgii, gdzie do uformowania powierzchni betonu wykorzystano matryce NOEplast o strukturze kamienia „Granit IV”, odzwierciedlającej fakturę grubo ciosanego granitu
Fot. Noe-Schaltechnik
Beton z fakturą coraz częściej pojawia się również w polskim budownictwie, choć jeszcze kilka lat temu inwestorzy niechętnie podejmowali się takiej inwestycji. Dopiero wynalezienie matryc strukturalnych na bazie elastycznych tworzyw sztucznych umożliwiło przemysłowe wytwarzanie betonu fakturowanego. Poszerzyła się też różnorodność form i struktur – dostępne stały się nie tylko odciski podłużnych desek, ale także faktury naśladujące wiele innych materiałów i wzorów, np. drewno, mur, kamienie, tynki, formy plastyczne, proste linie, ornamenty, reliefy czy znaki graficzne. Ponadto, oprócz struktur standardowych, istnieje możliwość wykonania dowolnych wzorów zgodnie z indywidualnym projektem klienta.
Zastosowanie matryc strukturalnych nie ogranicza się tylko do ścian i elewacji budowli. Z powodzeniem można je też stosować do fakturowania betonu ułożonego na ziemi, gdzie oprócz efektu dekoracyjnego, powierzchnia zyskuje strukturę antypoślizgową.
Matryce fakturujące – prefabrykacja lub plac budowy
W Polsce matryce NOEplast do kreatywnego fakturowania powierzchni betonowych oferuje firma NOE-PL. Przedsiębiorstwo jest ponadto jedynym oferentem na rynku dostarczającym matryce strukturalne oraz szalunki budowlane jednocześnie, tzn. na życzenie tworzy się wsad szalunku oraz plan rozmieszczenia dla wykonawcy.
Matryce NOEplast mogą być stosowane zarówno w zakładach prefabrykacji, jak i wprost na placu budowy, przy czym w tej drugiej sytuacji wymagana jest ostrożność podczas rozszalowywania, gdyż łatwo przy tym uszkodzić matrycę, odrywając ją na siłę lub załamując. Podczas stosowania matrycy na placu budowy należy całą powierzchnią przykleić do konstrukcji nośnej z pomocą specjalnego, przygotowanego fabrycznie kleju. Umożliwia on późniejszą regulację ułożenia matrycy, czego nie dają np. gwoździe. Matryce można przyklejać zarówno do szalunków stalowych, jak i drewnianych. Dzięki temu, że są wykonane z poliuretanu, mogą być stosowane w przypadku odpowiedniej obsługi do 100 razy, przez co łączne koszty budowy ulegają znacznemu obniżeniu. Przy ostrożnym obchodzeniu się z matrycą możliwe jest wykonanie jeszcze większej ilości odlewów, zwłaszcza w zakładach prefabrykacji.
Zestaw standardowych matryc składa się z ponad 100 różnych wzorów oraz nieskończonej ilości matryc uformowanych na specjalne zamówienie klientów.
Pismo i herby uwiecznione w betonie za pomocą matryc NOEplast – wejście do Szkoły Podstawowej na Walliser Straße w Monachium
Fot. Noe-Schaltechnik
Zastosowanie matryc umożliwia nie tylko tworzenie nowych wzorów (standardowych lub na życzenie klienta), ale również na kopiowanie już istniejących elementów i faktur, co sprawdza się np. wówczas, gdy chcemy dopasować elewacje budynku do otoczenia.
Za pomocą matryc można również uwieczniać w betonie teksty, pismo, herby, logo, motywy graficzne, a nawet zdjęcia. Do realizacji tego celu potrzebne jest tylko kilka informacji, np. jakie słowo lub jaka grupa słów mają być widoczne, jaką czcionkę należy zastosować i jak głębokie ma być jej odbicie w betonie.
Beton fakturowany – materiał z potencjałem
Firma NOE ma już na swoim koncie wiele realizacji, w których na własne oczy można zobaczyć olbrzymi potencjał dekoracyjny kryjący się w materiale, jakim jest beton. Wśród zrealizowanych projektów znajduje się m.in. most nad Kanałem Alberta pod Vroenhoven w Belgii, gdzie do uformowania powierzchni betonu wykorzystano matryce NOEplast o strukturze kamienia „Granit IV”, który odzwierciedla strukturę grubo ciosanego granitu. Z pomocą matryc NOEplast o strukturze kamienia naturalnego wykonano też ściany boczne koryta rzeki w gminie Garmisch-Partenkirchen, czy np. dwa betonowe budynki mieszkalne w tessyńskiej gminie Minusio w Szwajcarii, które stwarzają wrażenie, jak gdyby były wyrzeźbione z jednej wielkiej bryły kamienia.
Cały urok powierzchni pozostawionych przez matryce NOEplast to wiernie odtworzony detal sprawiający, że powierzchnie betonowe nie muszą być tylko nudne, ale nabierają życia
Fot. Noe-Schaltechnik
Gotowa fontanna, która w znaczącym stopniu przyczyniła się do uatrakcyjnienia okolicy Kanału Bródnowskiego
Fot. Noe-Schaltechnik
W Polsce fakturowanie betonu za pomocą matryc NOEplast wykorzystywane jest przede wszystkim do tworzenia płyt peronowych na dworcach PKP spełniających najbardziej restrykcyjne normy związane z przystosowaniem tych obiektów do obsługi osób niepełnosprawnych (można je zobaczyć w całej Polsce, m.in. na dworcu Głównym w Poznaniu i na stacji Warszawa Rakowiec) oraz tworzenia barier dźwiękoszczelnych na autostradach i drogach ekspresowych (Autostradowa Obwodnica Wrocławia). Efekt wykorzystania matryc NOEplast można zaobserwować również na nowopowstałej fontannie zgrabnie wpasowanej w przestrzeń obok Kanału Bródnowskiego w dzielnicy Targówek w Warszawie.
Wykorzystanie matryc do nadawania struktury powierzchniom z betonu pozwala przełamać do dziś często dominujące (zwłaszcza w Polsce) myślenie, że budynki z betonu muszą być szare, płaskie i nieestetyczne. Okazuje się, że beton jak żaden inny materiał stwarza nieograniczone możliwości kreowania architektury budowli, ożywiając i urozmaicając płaskie i monotonne powierzchnie.
W celu zapoznania się z szeroką ofertą wzorów matryc należy odwiedzić stronę: www.noeplast.pl
Źródło: Budownictwo monolityczne, nr 6 (16) 2013
