Deskowanie ścian prostych, różnych wysokości i grubości, nie stanowi żadnego problemu technicznego dla wykonawców konstrukcji monolitycznych. Problemy rozpoczynają się dopiero w momencie deskowania ścian okrągłych i łukowych. Dużym udogodnieniem stało się wprowadzenie systemu ścian radialnych Alisply firmy Alsina.
Firma Alsina Polska Sp. z o.o. jest córką hiszpańskiej firmy Enconfrados J. Alsina S.A., działającej na hiszpańskim rynku szalunków systemowych ponad 60 lat. Oddział polski, zlokalizowany w Chełmku k. Chrzanowa (woj. małopolskie) działa od 2008 roku. W swojej ofercie firma Alsina ma różnego typu szalunki do stropów, słupów, ścian prostych, mostów oraz ścian radialnych. Stworzenie nowego systemu radialnego narzucił na Alsinę hiszpański rynek firm wykonawczych. Z uwagi na specyfi kę tamtejszego klimatu niezbędne było wybudowanie dużej ilości okrągłych zbiorników na wodę pitną. Intensywna współpraca firmy z wykonawcami konstrukcji monolitycznych zaowocowała powstaniem systemu radialnego Alisply.
Opis systemu
System radialny zaprojektowany został w celu deskowania ścian okrągłych i łukowych do jednorazowej wysokości 4,8 m. Montowany jest przy użyciu żurawia. Elementami systemu są panele wykonane ze stalowego rusztu – ram ocynkowanych, elektrolitycznie łączonych gwintowanymi ściągami regulującymi promień. Powierzchnia szalowania może być wykonana ze sklejki fenolowej grubości 18 mm lub specjalnego kompozytu tworzywa sztucznego wzmocnionego rdzeniem aluminiowym. Wyróżniamy panele wewnętrzne (długości 240 cm) i zewnętrze (długości 250 cm), różniące się ściągiem regulującym promień. Panele występują w trzech standardowych wysokościach: 60, 120 oraz 240 cm. Ciężar systemu to ok. 50 kg/m2 deskowania.
System radialny o grubości 15 cm jest całkowicie kompatybilny z deskowaniem ścian prostych Alisply. Cecha ta pozwala wykonawcy konstrukcji monolitycznej na proste przechodzenie ze ściany prostej w łuk, bez konieczności wykonania przerwy technologicznej. Dodatkowo cały osprzęt pomocniczy taki jak: ściągi, zamki, podkładki, nakrętki, haki do dźwigu i zastrzały pionujące jest taki sam w ścianach prostych jak i radialnych. System szalowania ścian okrągłych z metalowymi bokami i powierzchnią deskowania ze sklejki fenolowej, umożliwia wykonywanie ścian o minimalnym promieniu wewnętrznym 250 cm. Wykonanie ścian monolitycznych o mniejszym promieniu wewnętrznym (do 200 cm) jest możliwe, ale może powodować miejscowe uszkodzenie sklejki fenolowej, a w rezultacie gorszą powierzchnię betonowej ściany.
Kształtowanie deskowania
Dzięki swojej konstrukcji, system radialny Alisply umożliwia optymalne warunki przechowywania i transportu. Przewożenie wstępnie wygiętych paneli nie jest najlepszym rozwiązaniem i może powodować ich uszkodzenie. Należy pamiętać, aby podczas magazynowania, stosy płyt nie przekraczały 10 paneli. Na miejsce użycia panele dostarczane są w pozycji prostej, a moment formowania krzywizny następuje dopiero na miejscu budowy. Podczas transportu paneli stosuje się gumowe klocki, na stałe przymocowane do stalowych ram arkusza, które chronią fenolową sklejkę przed uszkodzeniem. W przypadku krótkotrwałego magazynowania – na miejscu budowy – nie ma konieczności przywracania panelom prostego kształtu.
W przypadku deskowania ścian prostych, panele można używać bezpośrednio po ich dostarczeniu na budowę. W przypadku systemu radialnego przed rozpoczęciem montażu panelu konieczne jest dostosowanie go do żądanego promienia. Proces ten – wyginanie ściany – rozpoczynamy od wycięcia w dowolnej sklejce żądanego promienia ściany wewnętrznej i zewnętrznej. Mając tak przygotowane szablony możemy przystąpić do formowania panelu. Cały ten proces polega na równomiernym przekręcaniu gwintowanego ściągu regulującego promień do momentu pokrycia się w każdym punkcie promienia sklejki fenolowej z promieniem wcześniej przygotowanego szablonu promienia. Proces ten nie wymaga stosowania żadnego dodatkowego specjalistycznego osprzętu. Należy jedynie zwrócić szczególną uwagę na równomierne przekręcanie każdego gwintowanego ściągu znajdującego się z tylu panelu. Trzeba także pamiętać o kolejności przekręcania, pierwsze ściągi środkowe, następnie ściągi po prawej stronie a na końcu ściągi po lewej stronie panelu. W przypadku, gdy mamy w pionie dwa gwintowane ściągi (dotyczy ścian o wysokości 120 i 240 cm) należy przekręcić najpierw górny ściąg, później dolny ściąg. Ilość obrotów nie powinna przekraczać pięciu. Pełen nadzór na tym etapie pozwoli na uzyskanie perfekcyjnej linii promienia – bez żadnych sfalowań oraz przedłuży żywotność sklejki fenolowej. Po osiągnięciu żądanego promienia należy dopasować krawędzie panelu, tak żeby były prostopadłe do uformowanej sklejki fenolowej. Uzyskuje się to podczas regulacji ściągów krańcowych usytuowanych na dwóch przeciwległych pionowych bokach arkusza. Tak przygotowany panel możemy przy pomocy dwóch haków dźwigowych z zabezpieczeniem Alisply, zamontować na miejscu betonowanej ściany. Należy tutaj przypomnieć, że maksymalne obciążenie haków wynosi 1000 kg na hak.
Montaż i demontaż
Panele można łączyć w dowolnej konfi guracji jeżeli chodzi o wysokość aż do wysokości 4,8 m. Proces łączenia paneli, tak jak w ścianach prostych, następuje poprzez klamrę Alisply w ilości 3 sztuki w pionie i 8 sztuk w poziomie na każdy panel. Ponieważ wewnętrzny promień ściany jest mniejszy niż zewnętrzny, konieczne jest więc stosowanie wkładek kompensujących tę różnicę. System radialny Alisply wyposażony jest w elementy uzupełniające o grubości 2 i 4 cm. Mocuje się je za pomocą śruby i nakrętki, dzięki czemu nie ma konieczności demontowania ich przy zdejmowaniu szalunku i pozwala na ich ponowne użycie w dalszych pracach. Dozwolone jest także używanie wkładek drewnianych o szerokości nie mniejszej niż 10 cm i odpowiedniej grubości.
Tak jak w ścianach prostych, w ścianach radialnych także całe parcie mieszanki betonowej, podczas betonowania, jest przejmowane przez ściągi. W ścianach prostych ściąg bezpośrednio styka się z ramą panelu. W przypadku ścian radialnych posiadających pionowe ramy stalowe należy zastosować specjalne belki stalowe, których zadaniem jest rozłożenie obciążania od parcia mieszanki betonowej, na dwie sąsiadujące ramy stalowe. Zastosowanie takiego rozwiązania pozwana nam bezpiecznie przenieść parcie mieszanki i zachować radialny kształt ściany. Tak jak w ścianach prostych, tak i w radialnych należy dostosować prędkość betonowania ściany w zależności od konsystencji mieszanki betonowej i temperatury otoczenia. Proces demontażu deskowania systemu radialnego jest taki sam, jak w przypadku deskowania prostego. Należy pamiętać jednak o bardziej skomplikowanych warunkach składowania paneli z uwagi na ich radialny kształt.
Źródło: Budownictwo Monolityczne 2/2010
