W Siegen (Niemcy) powstał Lidl w szczególny sposób odróżniający się od innych sklepów tej sieci handlowej. Fasada ma powierzchnię z betonu architektonicznego o widocznej strukturze, co jest niespotykane w przypadku tego rodzaju realizacji.
Wysokiej jakości ściany warstwowe z betonu architektonicznego ze strukturą sinusoidalną przypominające taśmę ciągnącą się wzdłuż sklepu
Fot. NOE-Schaltechnik
Wykonaniem i montażem tych elementów betonowych zajęła się firma Runkel Fertigteilbau z Siegen. Specjalizuje się ona w wykonywaniu wysokiej jakości elementów z betonu architektonicznego i ma znaczne doświadczenie w pracach przy budowie supermarketów i dyskontów. W ciągu zaledwie 10 tygodni zakład elementów prefabrykowanych wykonał podpory z ukształtowanymi stelażami i zamontował 90 ścian warstwowych. Wyprodukowano je uprzednio w fabryce i składają się z nośnej osłony betonowej o grubości 15 cm, rozszerzającej się warstwy izolacyjnej z polistyrenu o grubości 10 cm i osłony (8 cm) z betonu architektonicznego. W celu wykonania struktury na warstwie betonu architektonicznego posłużono się tak zwaną techniką matrycową. Do szalunku włożono matrycę z poliuretanu, a następnie zalano go betonem. Po utwardzeniu betonu na jego powierzchni zarysowały się kształty matrycy strukturalnej.
Wysokiej jakości ściany warstwowe z betonu architektonicznego ze strukturą sinusoidalną przypominające taśmę ciągnącą się wzdłuż sklepu
Fot. NOE-Schaltechnik
Różnorodność struktur
W przypadku sklepu w Siegen decydenci wybrali matryce strukturalne firmy NOE-Schaltechnik z Süssen. Wyróżniają się one łatwością obróbki i dobrą jakością materiałów. Producent kładzie duży nacisk na wierność wykonania zamówionej struktury. Matryce strukturalne NOEplast są chronione przed odkształceniem tkaniną z włókna szklanego. Firma sprzedaje matryce poliuretanowe pod nazwą NOEplast i ma w ofercie szeroką paletę matryc standardowych. Przy budowie Lidla zastosowano matrycę strukturalną „Sinus”. Jej znak szczególny to falista struktura. Matryca jest dostępna w wymiarach maks. 1,30 m x 7,50 m.
Tuż za rogiem sinusoidalna fala ciągnie się dalej
Fot. NOE-Schaltechnik
Falista struktura została uzyskana przy pomocy matrycy strukturalnej NOEplast Sinus
Fot. NOE-Schaltechnik
8-centymetrowa warstwa betonu architektonicznego osłaniająca ściany warstwowe
Fot. NOE-Schaltechnik
Falista struktura została uzyskana przy pomocy matrycy strukturalnej NOEplast Sinus
Fot. NOE-Schaltechnik
Matryce strukturalne zostały włożone do formy na stole wibracyjnym, nie przyklejono ich, aby można je było później zastosować w innych formach
Fot. NOE-Schaltechnik
Wystarczyły zaledwie cztery matryce strukturalne NOEplast. Aby wykonać mniejszy wymiar przycięto matrycę ręczną piłą tarczową z brzeszczotem z twardego metalu
Fot. NOE-Schaltechnik
Matryce narożne i inne rozwiązania
Większość zakładów wytwarzających elementy prefabrykowane wykonuje narożniki budynków przez połączenie ze sobą dwóch desek szalunku pod kątem 90 stopni i zamocowaniu na każdej desce matrycy. Aby nie dopuścić do wylania się zapraw cementowych matryce są cięte na skos, a miejsce połączenia jest uszczelniane silikonem. W przypadku cienkich matryc technika ta pozwala na uzyskanie doskonałych rezultatów, jednak w miarę wzrostu grubości matrycy lub głębokości rowka napotyka się na coraz więcej przeszkód. Matryca strukturalna NOEplast „Sinus” jest jedną z grubszych w asortymencie NOEplast, co wynika z 18-milimetrowej odległości pomiędzy najwyższym i najniższym punktem fali. Alternatywną możliwością wykonania narożników lub zakończeń ścian są struktury, w których dostarczane są matryce narożne lub zakończeniowe. Oznacza to, że np. w przypadku struktury muru powstaje zakończenie nieodróżniające się w żaden sposób od wymurowanej ściany. Narożniki sklepu zostały wykonane bez użycia matryc narożnych. Otwory drzwiowe i okienne wykonano przez lustrzane włożenie paska matrycy i podłożenie pod niego pokrytej cienkim filmem sklejki szalunkowej o grubości 4 mm. W ten sposób wokół otworów powstał szeroki na 10 cm pas betonu architektonicznego.
Przed rozpoczęciem betonowania matryce zostały pokryte zalecanym przez NOE specjalnym środkiem antyadhezyjnym NOEplast
Fot. NOE-Schaltechnik
Zastosowanie nawet do 100 razy
Zakład elementów prefabrykowanych Runkel wykonał dla sklepu łącznie 35 elementów (o różnych wymiarach) z betonu architektonicznego z widoczną strukturą. „Wyszło nam na dobre” – mówi mgr inż. Frank Siedestein, kierownik produkcji firmy Runkel Fertigteilbau – „że matryce firmy NOE można stosować nawet do 100 razy. Przy użyciu zaledwie czterech matryc strukturalnych przygotowaliśmy wszystkie elementy betonowe”. Do wykonania jednej płyty ściennej potrzebne były trzy matryce. Tym samym każdą matrycę użyto 35 razy. Elementy warstwowe miały różne wymiary, więc pracownicy firmy Runkel rozpoczęli od elementów największych. Miały one 3,75 m wysokości i 7,68 m szerokości. Po zdjęciu szalunków pracownicy skrócili matryce strukturalne do kolejnego wymiaru i wykonali mniejsze ściany. W ten sposób kontynuowali, aż do zakończenia produkcji najmniejszego elementu.
Po usunięciu szalunku matryca strukturalna została zdjęta z gotowego elementu. Następnie wyczyszczono matrycę wodą i przygotowano do kolejnego użycia
Fot. NOE-Schaltechnik
Do przycinania elementów NOEplast zaleca się zastosowanie noża do wykładzin lub piły tarczowej z brzeszczotem z twardego metalu. Pracownicy firmy Runkel zdecydowali się na zastosowanie ręcznej piły tarczowej z prowadnicą. Firma NOE-Schaltechnik ma w ofercie specjalny środek czyszczący do matryc, lecz, jak mówi Frank Siedestein: „nie był on konieczny w przypadku NOEplast ”Sinus”. Zamiast tego czyściliśmy matrycę wodą i przed kolejnym betonowaniem starannie pokrywaliśmy ją oferowanym i zalecanym przez NOE specjalnym środkiem antyadhezyjnym”.
Efekt końcowy – harmonijna, sinusoidalna fala
Fot. NOE-Schaltechnik
Kleić czy kłaść
Kwestia, czy matrycę strukturalną lepiej jest ułożyć, czy wkleić do szalunku, zależy od miejsca zastosowania. Jeżeli element betonowy jest wytwarzany na budowie, konieczne jest wklejenie matrycy do szalunku. Jeżeli jednak jest on wykonywany na poziomych stołach wibracyjnych w zakładzie elementów prefabrykowanych, wykonawca może sam zdecydować, czy wkleić, czy położyć matrycę na szalunku. Pracownicy firmy Runkel wybrali ten drugi wariant, ponieważ matryce musiały zostać zdjęte ze stołu wibracyjnego w celu ich przycięcia na mniejsze elementy płyt ściennych.
Podręcznik NOEplast
W zależności od struktury matryce NOEplast różnią się od siebie wymiarami. Rozmiary matrycy można sprawdzić na stronie internetowej www.noeplast.pl. Zawiera ona wszystkie dostarczane standardowo matryce strukturalne oraz wiele przykładów zastosowania. Podręcznik jest również bardzo funkcjonalnie uporządkowany. W instrukcji technicznej (również dostępnej na stronie internetowej) można znaleźć informacje w jaki sposób wykonać poszczególne przykłady zastosowań razem z dokumentacją zdjęciową.
Źródło: Budownictwo monolityczne, nr 1 (8) 2012
