Efekt kamienia z matrycy

Budowle mają wygląd monolityczny, jakby były . Wymagało to konsekwencji w wykonaniu, począwszy od pomysłu, a skończywszy na realizacji kamienne
Fot. Noe-Schaltechnik, Süssen

Monte Br? to niewielki szwajcarski szczyt z widokiem na zatokę Lugano. Uznawany jest za najsilniej nasłoneczniony punkt Szwajcarii, który zainspirował architektów Azzolę Andina i Sofię Sánchez ze studia d’architettura aapl.ch w Minusio i Locarno podczas projektowania dwóch budynków mieszkalnych. Domy znajdują się w Minusio, jednej z tessyńskich gmin i stoją tuż obok siebie. Mają sześć pięter, wysokiej jakości wyposażenie i oferują piękny widok na jezioro. Z zewnątrz podobne są do siebie jak dwie krople wody i na życzenie projektantów miały stwarzać wrażenie, jakby zostały wyrzeźbione z masywnej skały. Aby móc sprostać temu wyzwaniu, projektanci zdecydowali się na szary beton architektoniczny. Żeby uzyskać na jego powierzchni odpowiednią strukturę, posłużono się techniką matrycową.

Strukturalny beton architektoniczny
Podczas tego procesu zakład przetwórczy wykłada deskowanie strukturalnymi matrycami poliuretanowymi i zalewa je betonem. Po jego zastygnięciu można usunąć matrycę, odsłaniając płaskorzeźbę. W przypadku tych niezwykłych budynków mieszkalnych zastosowano matryce strukturalne Noe-plast firmy Noe-Schaltechnik z Süssen. Noe dysponuje nie tylko szerokim asortymentem standardowych matryc strukturalnych, lecz oferuje także możliwość realizacji na życzenie motywów własnych. W przypadku tessyńskich budynków mieszkalnych projektanci zdecydowali się na standardowy motyw „Barcelona” z katalogu matryc producenta. Struktura ta nie imituje żadnego istniejącego materiału, dzięki czemu spełnia ideę autentyczności wielu architektów. Generalnie matryce Noe-plast nadają się zarówno do użytku w zakładzie prefabrykacji, jak również na budowie.


Elewacja stwarza wrażenie jednej bezspoinowej powierzchni. Widoczne krawędzie stropów zostały później wyfrezowane
Fot. Noe-Schaltechnik, Süssen

Matryce w zakładzie prefabrykacji oraz na budowie
Przy użyciu matryc w zakładzie prefabrykacji, z reguły wystarcza ułożenie ich na stole wibracyjnym. Natomiast na budowie muszą zostać połączone na całej powierzchni z deskowaniem. W tym celu zakład wykonawczy może użyć własnych szalunków lub skorzystać z jedynej w swoim rodzaju usługi firmy Noe-Schaltechnik. Na życzenie klienta dostarcza ona bowiem swoje matryce już przymocowane do szalunku, co skraca prace o jeden etap. Niezależnie od tego, czy korzysta się z oferty specjalnej firmy Noe-Schaltechnik, czy też używa własnych deskowań, współpracownicy Noe swoją solidną wiedzą fachową zawsze wspierają projektantów i firmy wykonawcze. Dzięki temu są one często w stanie zaoszczędzić dużo pieniędzy, czasu i nerwów. Matryce strukturalne Noe-plast mają przykładowo tę zaletę, że mogą być używane nawet sto razy. Natomiast w przypadku, gdy nie produkuje się dużej liczby identycznych elementów, konieczne jest sporządzenie dokładnego planu wstępnego. Ważną zasadą ogólną podczas pracy z matrycami strukturalnymi jest: od największego do najmniejszego. Oznacza to, że w pierwszej kolejności należy wykonać wszystkie duże powierzchnie betonowe. Dopiero po ich wykonaniu matryce strukturalne mogą zostać odpowiednio skrócone i posłużyć do wytworzenia mniejszych powierzchni. Przedsiębiorca budowlany Sergio Vela z firmy Vela-Icos Sa z Locarno wypowiada się na ten temat następująco: „Pierwotnie chcieliśmy wznosić obydwa budynki w jednym czasie. Okazało się to jednak niewskazane, ponieważ chcieliśmy na każdym etapie użyć tych samych matryc”. W związku z tym budynki budowane były różnymi etapami. Ten trik zdecydował o tym, że firma wykonawcza na łącznie 2500 m² powierzchni szalunku użyła tylko ok. 250 m² matryc strukturalnych.


Budynek mieszkalny stwarza wrażenie, jak gdyby został wycięty z jednej bryły skalnej. Uzyskano ten efekt za pomocą trójwymiarowego betonu architektonicznego, który nie został poddany obróbce wykończeniowej. Samą strukturę wierzchnią uzyskano przy tym dzięki matrycom strukturalnym Noe-plast
Fot. Noe-Schaltechnik, Süssen

Bezspoinowy beton wylewany na mokro
Ważnym kryterium projektowym architektów było, aby obydwa budynki wykonane były kompletnie bezspoinowo. Dla firmy wykonawczej oznaczało to, że musiała pod wieloma względami pracować wyjątkowo starannie. Pojedyncze styki matryc w poziomie i w pionie musiały zostać wykonane w taki sposób, by nie było widać żadnych łączeń. Domy zostały w całości wykonane z betonu wylewanego na mokro, przy czym wszystkie spoiny łączeniowe ukryte zostały w rogach budynków. Aby zapewnić wysokiej jakości wykonanie, na budowie dokonano jasnego podziału zadań. „Stworzyliśmy dwa odrębne zespoły – wyjaśnia Sergio Vela – jeden wykonywał wyłącznie elewację, drugi odpowiedzialny był za budowę wewnętrznego stanu surowego”. Mimo to w budynkach mieszkalnych na wysokości stropu górnego piętra widoczne są wyraźne spoiny. Nie są one jednak uwarunkowane konstrukcyjnie, lecz wynikają z projektu elewacji architektów. Na ich życzenie krawędzie stropów zostały sfrezowane i uwidocznione.