Zwolnienie z obowiązku pracy

Jest to rozwiązanie nowe, obowiązujące od 22 lutego 2016 r. Wcześniej Kodeks pracy nie poruszał zagadnienia związanego z możliwością zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy i przysługującego mu za ten okres wynagrodzenia. Pracodawca i pracownik, w ramach swobody umów, mogli postanowić, że pracownik nie będzie wykonywał pracy w okresie wypowiedzenia. Uzależnione to jednak było od woli pracownika i pracodawcy.

Obecnie pracodawca może polecić pracownikowi niewykonywanie pracy w okresie wypowiedzenia, a pracownik będzie musiał podporządkować się pracodawcy w tym zakresie. Regulacja ta dotyczy jednak wyłącznie sytuacji, gdy do rozwiązania umowy o pracę dojdzie w trybie wypowiedzenia, niezależnie od tego, która strona złożyła wypowiedzenie: pracodawca czy pracownik.

Rozwiązanie to można zastosować w przypadku wypowiedzenia każdego rodzaju umowy o pracę, nie ma tu żadnych ograniczeń. Jeżeli natomiast do rozwiązania umowy dojdzie w innym trybie, np. porozumienia stron, to – jak do tej pory – pracownik i pracodawca będą mogli umówić się, na zasadzie porozumienia stron, że pracownik będzie zwolniony z obowiązku świadczenia pracy, a za ten okres pracodawca wypłaci mu wynagrodzenie.

Pracownik nie musi wyrażać zgody na jego zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy, nie jest to bowiem porozumienie stron, a jednostronna czynność pracodawcy, która mieści się w ramach uprawnień kierowniczych pracodawcy i jest realizowana przez polecenie pracodawcy. Zatem pracodawca może po wręczeniu wypowiedzenia polecić pracownikowi opuszczenie miejsca pracy, a także zakładu pracy, i pracownik musi się temu podporządkować. Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy nie musi być dokonane równocześnie z wręczeniem wypowiedzenia; pracodawca może w okresie wypowiedzenia umowy o pracę podjąć taką decyzję na każdym jego etapie.

Zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy nie oznacza, że stosunek pracy przestaje istnieć. Pracownik do czasu upływu okresu wypowiedzenia jest pracownikiem. Poza świadczeniem pracy ciążą na nim cały czas pozostałe obowiązki pracownicze, np. dbałość o mienie pracodawcy, zachowanie tajemnicy przedsiębiorstwa.

Zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy nie pozbawia go prawa do wynagrodzenia za ten okres. Przy ustalaniu wynagrodzenia za okres zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.

Edyta Pisarczyk-Kulon Autorka jest radcą prawnym Idziemy nr 30 (564), 24 lipca 2016 r.