Odpowiedź na tytułowe pytanie jest jasna: prawo wyboru mają tylko nieliczne osoby. Składki z działalności gospodarczej, co do zasady, opłaca się w ZUS.
Osoby te obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz mogą zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia jej zaprzestania.Składek obowiązkowych nie opłaca osoba prowadząca działalność w okresie jej zawieszenia. Po spełnieniu warunków określonych w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników składek w ZUS nie muszą opłacać przedsiębiorcy-rolnicy. Mogą oni bowiem kontynuować ubezpieczenie społeczne w KRUS. Możliwość kontynuowania ubezpieczenia dotyczy jednak wyłącznie rolników, i to po spełnieniu łącznie pięciu warunków. Rolnik lub jego domownik, który podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym wymiarze przez co najmniej trzy lata, z mocy ustawy, może po rozpoczęciu działalności gospodarczej kontynuować ubezpieczenie w KRUS.
Pierwszy z warunków dotyczy obowiązku złożenia w KRUS oświadczenia o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności. Jest to termin nieprzekraczalny. Po jego upływie nie ma już wyboru, składki należy opłacać w ZUS. Drugi warunek dotyczy jednoczesnego prowadzenia działalności rolniczej lub stałej pracy w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym produkcji rolnej.
Kolejny warunek, który musi spełnić rolnik-przedsiębiorca, oznacza, że nie może on równocześnie być pracownikiem ani pozostawać w stosunku służbowym. Po czwarte, rolnik-przedsiębiorca nie może mieć ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ZUS.
Piąty z warunków dotyczy kwoty należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, która nie może przekraczać określonej przepisami kwoty. W 2014 roku kwota podatku wynosiła 3166 złotych. Zaświadczenie naczelnika właściwego urzędu skarbowego lub oświadczenie o kwocie należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy rolnik lub domownik prowadzący w poprzednim roku podatkowym pozarolniczą działalność gospodarczą obowiązany jest złożyć w KRUS wraz z oświadczeniem o kontynuowaniu ubezpieczenia w KRUS do końca maja każdego roku.
Przez rozpoczynającego współpracę przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej rozumie się tylko tego rolnika lub jego domownika, który w stosunku do osoby prowadzącej taką działalność jest: małżonkiem, dzieckiem własnym lub dzieckiem przysposobionym, dzieckiem drugiego małżonka, matką, ojcem, macochą, ojczymem lub osobą przysposabiającą i pozostaje z tą osobą we wspólnym gospodarstwie domowym. Za rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej uznaje się także wznowienie wykonywania działalności, której prowadzenie okresowo zawieszono, oraz zmianę rodzaju lub przedmiotu wykonywanej działalności według PKD.
 | Edyta Pisarczyk |
