Zmiany w wychowawczym

Zmiany dotyczą określenia wymiaru urlopu z trzech lat do 36 miesięcy oraz sposobu jego wykorzystania. Wcześniejszą nowelizacją od 17 czerwca 2013 roku został już wydłużony okres wykorzystania urlopu wychowawczego. Przed zmianą można było bowiem korzystać z niego do dnia ukończenia przez dziecko czwartego roku życia, natomiast obecnie urlop można wykorzystać do ukończenia przez dziecko piątego roku życia.

Urlop jest uprawnieniem pracowniczym, zatem udziela go pracodawca na wniosek pracownika. Każdemu z rodziców lub opiekunów dziecka przysługuje wyłączne prawo do jednego miesiąca urlopu wychowawczego z pełnego wymiaru 36 miesięcy. Prawa tego nie można przenosić, co oznacza, że żaden z rodziców lub opiekunów dziecka nie będzie mógł zrezygnować z należnego mu miesiąca na rzecz drugiego z rodziców lub opiekuna. Zatem jeżeli z urlopu wychowawczego skorzysta matka dziecka, to będzie miała prawo do 35 miesięcy urlopu, a ojcu dziecka przysługuje jeden miesiąc. W taki sam sposób określono wymiar urlopu wychowawczego na dziecko niepełnosprawne.

Wyjątkowo z maksymalnie 36 miesięcy urlopu wychowawczego skorzystać może również matka lub ojciec dziecka, jeśli drugie z rodziców nie żyje lub gdy nie przysługuje mu władza rodzicielska, został jej pozbawiony albo gdy uległa ona ograniczeniu lub zawieszeniu. Równocześnie korzystanie z urlopu wychowawczego przez dwoje rodziców jednocześnie jest możliwe przez dłuższy czas tzn. maksymalnie przez cztery miesiące. Obecnie to trzy miesiące. Urlop wychowawczy ponadto będzie można wykorzystać w pięciu częściach, a nie jak dotychczas w czterech.

Zmiana przepisów dotyczy również urlopów wypoczynkowych. W przypadku wykorzystywania trzyletniego urlopu wychowawczego prawo do urlopu wypoczynkowego mogło ulec przedawnieniu. Okres ten wynosi bowiem trzy lata. Po zmianie pracownik będzie mógł wykorzystać cały urlop wypoczynkowy, do którego nabył prawo przed urlopem wychowawczym. Ponadto korzystanie z urlopu wychowawczego w tym samym roku kalendarzowym, w którym nabyło się prawo do urlopu wypoczynkowego, a następnie powrót do pracy, nie wpłynie na wymiar należnego urlopu wypoczynkowego. Obecnie w przypadku powrotu do pracy w tym samym roku kalendarzowym urlop ten był obniżany proporcjonalnie.

Ustawa przewiduje również rozwiązania dla osób, które w dniu jej wejścia w życie korzystają już z urlopu wychowawczego. Zatem rodzice lub opiekunowie dziecka, którzy do dnia wejścia w życie ustawy jednocześnie korzystali z urlopu wychowawczego na dane dziecko, od dnia wejścia w życie ustawy mają prawo do jednoczesnego korzystania z takiego urlopu w wymiarze do czterech miesięcy. Natomiast rodzice lub opiekunowie dziecka, którzy do dnia wejścia w życie ustawy korzystali z urlopu wychowawczego na dane dziecko w częściach, mają prawo do wykorzystania takiego urlopu w pięciu, a nie jak dotychczas czterech częściach na dane dziecko.

Edyta Pisarczyk Autorka jest aplikantką radcowską Idziemy nr 38 (419), 22 września 2013 r.