Rozpoczął się nowy rok akademicki. To czas, kiedy wielu studentów szuka dodatkowego zatrudnienia.
Legitymacja studencka daje im nie tylko prawa na uczelni. Mogą dzięki niej również dorobić, korzystając ze zwolnienia ze składek ZUS, a przy tym zdobyć praktykę. Zatrudniając studenta na podstawie umowy zlecenia należy pamiętać, że nie może ona spełniać warunków umowy o pracę, czyli nie może to być określona praca na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym. Umowa zlecenia polega bowiem na wykonaniu określonych czynności/ usług dla dającego zlecenie. Nie ma tu więc podporządkowania ani określenia czasu i miejsca świadczenia zleconych czynności. Ten ostatni warunek może wynikać z charakteru zlecenia, jednak zleceniem nie może być praca między godz. 8 a 16 przez pięć dni w tygodniu.
Do drobnych prac, które nie wymagają stałego zatrudnienia, firmy chętnie zatrudniają studentów. Jest to związane z niższymi kosztami, jakie pracodawca ponosi w związku z takim zatrudnieniem. Dla studenta oznacza to większą kwotę do wypłaty oraz cenne doświadczenie, które później może zamieścić w CV.
Studenci i uczniowie wykonujący pracę na podstawie umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia, nie podlegają ubezpieczeniom społecznym do ukończenia 26 lat. Nie ma znaczenia rodzaj szkoły/ uczelni ani forma prowadzenia nauki – dzienna, wieczorowa czy zaoczna. Bez znaczenia jest też rodzaj szkoły – państwowa czy prywatna, a także to, czy studia odbywają się w Polsce, czy za granicą. Za studenta należy więc opłacać wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczkę na podatek. Składka zdrowotna wynosi 9 proc., natomiast zaliczka na podatek – 18 proc. Podstawę opodatkowania pomniejsza się jednak o koszty uzyskania przychodów – 20 proc., a zaliczkę o 7,75 proc. składki zdrowotnej.
Oznacza to, że przy kwocie wynagrodzenia 2500 zł do wypłaty pozostanie 2140 zł – jest to równocześnie całkowity koszt tego wynagrodzenia. Natomiast w przypadku takiego samego wynagrodzenia za pracę kwota do wypłaty wynosi 1808,10 zł, a całkowity koszt wynagrodzenia, który poniesie pracodawca, to 2962 zł.
Status studenta przysługuje do ukończenia 26 lat albo do dnia zdania egzaminu dyplomowego, zdania ostatniego egzaminu wymaganego planem studiów (na kierunkach lekarskich, lekarsko-dentystycznych i weterynarii), zaliczenia ostatniej przewidzianej w planie studiów praktyk (w przypadku farmacji) albo skreślenia z listy studentów. Jedna z tych okoliczności powoduje, że studenta należy od następnego dnia należy zgłosić do ubezpieczeń społecznych. Uczniowie swój status zachowują natomiast do 31 sierpnia roku, w którym ukończyli szkołę, chyba że podejmą dalszą naukę.
Uprawnienia do zwolnienia ze składek na ubezpieczenia społeczne nie przysługuje doktorantom ani słuchaczom studiów podyplomowych. Zatem zatrudnienie doktoranta, który nie ukończył 26 lat, oznacza, że należy zgłosić do ubezpieczeń społecznych i opłacać za niego wszystkie składki, chyba że ma inne zatrudnienie albo pracuje równocześnie na podstawie umowy zlecenia.
Edyta Pisarczyk
Idziemy nr 41 (318), 9 października 2011 r.
Autorka jest aplikantem radcowskim
