Prawo do płatnego zwolnienia lekarskiego przysługuje osobom, które opłacają składkę na ubezpieczenie chorobowe. W przypadku pracowników składka ta jest zawsze obowiązkowa.
Natomiast zatrudnienie na innej podstawie może być tytułem tylko do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Pracownicy prawo do płatnego zwolnienia lekarskiego uzyskują po 30 dniach zatrudnienia/ubezpieczenia pracowniczego. W wyjątkowych przypadkach – długi staż pracy, wypadek w drodze do lub z pracy – uprawnia ich do płatnego zwolnienia już od pierwszego dnia ubezpieczenia, nawet jeżeli nie przepracowali pełnego miesiąca. Pracodawca wylicza wtedy wysokość zasiłku na podstawie przewidywanego wynagrodzenia, które pracownik uzyskałby, gdyby nie chorował.
Tytułem do ubezpieczenia chorobowego może być również umowa zlecenie, prowadzenie działalności gospodarczej czy ubezpieczenie duchownego. Jednak w tym przypadku prawo do ubezpieczenia chorobowego powstaje tylko wtedy, jeżeli obowiązkowo opłacane są składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Przy pozapracowniczych tytułach do ubezpieczeń dłuższy jest jednak okres wyczekiwania na prawo do zasiłku. Wynosi on 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Do dobrowolnego ubezpieczenia można przystąpić w każdym czasie, nie musi to być zatem data rozpoczęcia działalności czy podpisanie umowy zlecenia. Nawet po kilku miesiącach czy latach osoba ubezpieczona może podjąć taką decyzję. Musi wypełnić formularz zgłoszenia do ubezpieczenia, a następnie terminowo i w prawidłowej wysokości opłacać składki. Za zleceniobiorcę składki opłaca zleceniodawca, zatem ZUS, ustalając prawo do zasiłku, weźmie pod uwagę fakt zgłoszenia zleceniobiorcy i obowiązek naliczania składki.
Inaczej wygląda sytuacja osoby ubezpieczonej z tytułu działalności gospodarczej i duchownej. Te osoby składki za siebie opłacają samodzielnie. Muszą więc dbać o to, żeby w terminie przesłać do ZUS zgłoszenie do ubezpieczenia, naliczać prawidłowo składki oraz w terminie wpłacać je na konto ZUS. Bowiem wpłata składek po terminie przerywa ubezpieczenie chorobowe. Tak samo jest w przypadku błędnie wyliczonych i wpłaconych składek. Zatem żeby uzyskać prawo do zasiłku, na nowo należy zgłosić się do niego opłacać terminowo i w prawidłowej wysokości składki oraz podlegać ubezpieczeniu przez co najmniej 90 dni.
W sytuacji, gdy przerwana zostanie ciągłość ubezpieczenia, rozwiązaniem jest złożenie w ZUS wniosku o przywrócenie terminu na opłacenie składek. Nie jest to jednak zawsze skuteczne rozwiązanie, bowiem o przywróceniu lub jego odmowie decyduje ZUS. Jest to decyzja uznaniowa.
Nieprzerwane ubezpieczenie nie oznacza, że musi to być jednolity okres. Dopuszcza się bowiem przerwy w ubezpieczeniu, które nie mogą być jednak dłuższe niż 30 dni. Zatem jeżeli przedsiębiorca opłacił po terminie składki za styczeń np. 15 lutego, to z ubezpieczenia został wyłączony od 1 stycznia. Powinien zatem przystąpić do niego na nowo i opłacać składki w terminie. Jeżeli składki opłaci po terminie za luty, to ważne żeby na nowo zgłosił się do ubezpieczenia – w praktyce opłacił w terminie składki za marzec. Bowiem w przypadku lutego przerwa w ubezpieczeniu zawsze będzie krótsza niż 30 dni i wyniesie albo 29 albo 28 dni.
Edyta Pisarczyk
Autorka jest aplikantką radcowską
Idziemy nr 10 (339), 4 marca 2012 r.
