Zaległy urlop

Urlop niewykorzystany w danym roku staje się urlopem zaległym i powinien zostać udzielony pracownikowi najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego.

Urlop uważa się za wykorzystany w terminie, jeżeli pracownik rozpocznie go najpóźniej 30 września następnego roku kalendarzowego. Pracodawca może również wysłać pracownika na zaległy urlop wypoczynkowy, tak aby wykorzystał go przed 30 września. Jest to możliwe, nawet jeżeli pracownik nie wyraża zgody na urlop.

Prawo do urlopu wypoczynkowego określone jest przepisami o charakterze bezwzględ-nie obowiązującym, i to w odniesieniu do obu stron stosunku pracy. Pracodawca jest zobowiązany do udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego w określonym rozmiarze i terminie określonym według ustalonych zasad, a z drugiej strony pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu i nie może odmówić wykorzystania urlopu udzielonego zgodnie z przepisami prawa pracy.

Nieudzielenie przez pracodawcę urlopu zaległego do końca września następnego roku kalendarzowego stanowi naruszenie przepisów prawa pracy. Niewykorzystanie urlopu w tym terminie nie powoduje jednak, że pracownik traci prawo do urlopu wypoczynkowego. Równocześnie to pracodawca podejmuje decyzję o terminie urlopu wypoczynkowego pracownika. Oczywiście, powinien w miarę możliwości uwzględnić wniosek pracownika. Jednak nieudzielenie pracownikowi zaległego urlopu wypoczynkowego do 30 września następnego roku kalendarzowego nie uprawnia pracownika do rozpoczęcia po tym terminie urlopu bez zgody pracodawcy. Zatem samo zawiadomienie pracodawcy o rozpoczęciu zaległego urlopu wypoczynkowego nie usprawiedliwia nieobecności pracownika w pracy. Pracownik, który nie czekając na rozpoznanie jego wniosku urlopowego, samowolnie opuszcza pracę, narusza swój podstawowy obowiązek świadczenia pracy, co uzasadnia niezwłoczne rozwiązanie umowy przez pracodawcę.

Roszczenie pracownika o udzielenie zaległego urlopu przedawnia się dopiero z upływem trzech lat od dnia, w którym stało się wymagalne. Rozpoczęcie biegu trzyletniego terminu przedawnienia roszczenia o udzielenie urlopu wypoczynkowego następuje bądź z końcem roku kalendarzowego, za który urlop przysługuje, bądź najpóźniej z końcem września roku następnego, jeżeli urlop został przesunięty na ten rok z przyczyn leżących po stronie pracownika lub pracodawcy. I tak prawo do urlopu za 2015 rok przedawni się z dniem 31 grudnia 2018 roku, a jeżeli wykorzystanie urlopu zostanie przesunięte na następny rok, urlop przedawni się najpóźniej z dniem 30 września 2019 roku.

Bieg przedawnienia roszczenia o urlop wypoczynkowy nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na czas korzystania z urlopu wychowawczego. Zatem dopiero po powrocie z urlopu wychowawczego należy zsumować bieg terminu przedawnienia przypadający przed dniem rozpoczęcia tego urlopu i po jego zakończeniu doliczyć okres, który w sumie wynosi trzy lata.

Edyta Pisarczyk Autorka jest radcą prawnym Idziemy nr 37 (520), 13 września 2015 r.