Prawo do urlopu macierzyńskiego, na warunkach macierzyńskiego i rodzicielskiego jest uregulowane przepisami kodeksu pracy.
Przysługuje zatem pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę i w trakcie trwania tego zatrudnienia.
Uzyskanie prawa do urlopu to jedna kwestia, kolejna to zasiłek macierzyński przysługujący za okres urlopów związanych z rodzicielstwem. Prawo, zasady przyznawania i wysokość zasiłku określa tzw. ustawa zasiłkowa. Są to więc dwa różne świadczenia, niezależne od siebie. Zgodnie z ustawą zasiłkową prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje pracownikom, jednak nie tylko – bo również innym grupom osób ubezpieczonych, a także pracownikom, których umowa o pracę rozwiązała się przed dniem porodu oraz po dniu porodu, np. z powodu okresu, na jaki została zawarta.
Kodeks pracy nie zawiera przepisu przewidującego obowiązek przedłużenia umowy o pracę do dnia zakończenia udzielonego dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego. Zatem złożenie wniosku o udzielenie np. urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze 26 tygodni, w trakcie którego umowa o pracę na czas określony rozwiąże się, nie nakłada na pracodawcę obowiązku przedłużenia tej umowy do dnia zakończenia pełnego wymiaru urlopu (26 tygodni). Pracodawca w tym przypadku udzieli urlopu rodzicielskiego tylko do dnia rozwiązania umowy o pracę.
Jeżeli okres urlopu, na jaki został przez pracownicę złożony wniosek, wykracza poza ostatni dzień zatrudnienia, to z uwagi na to, że dodatkowy urlop macierzyński, dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlop rodzicielski są uprawnieniami pracowniczymi, z których można korzystać tylko będąc w stosunku pracy, pracodawca może ich udzielić wyłącznie do dnia zakończenia stosunku pracy.
Na podstawie wniosku o udzielenie urlopu, którego wymiar wykracza poza okres, na jaki została zawarta umowa o pracę, pracodawca udziela urlopu wyłącznie na okres do ostatniego dnia zatrudnienia. Taki wniosek pracownicy skutkuje z kolei przyznaniem zasiłku macierzyńskiego w wysokości 80 procent podstawy wymiaru za cały okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres tych urlopów. I to bez względu na to, czy cały okres tych urlopów przypadać będzie w okresie ubezpieczenia, czy też okres ten częściowo będzie przypadać w czasie ubezpieczenia, a częściowo po jego ustaniu.
W celu wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia następnego po ustaniu zatrudnienia pracodawca powinien przekazać do ZUS, oprócz zaświadczenia płatnika składek na druku ZUS Z-3 oraz skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka albo jego kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem, dodatkowo poświadczoną za zgodność z oryginałem kopię wniosku o udzielenie odpowiednich urlopów oraz informację o wysokości procentowej wypłacanego przez płatnika składek zasiłku macierzyńskiego, o ile informacja taka nie została zawarta w zaświadczeniu ZUS Z-3.
 |
Edyta Pisarczyk-Kulon |
