Przepisy ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych określają sytuacje, kiedy członek rodziny nieposiadający własnego ubezpieczenia zdrowotnego może korzystać ze świadczeń publicznej opieki zdrowotnej.
Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego członka rodziny nie pociąga za sobą dodatkowych kosztów. Korzysta on bowiem z bezpłatnej opieki medycznej na podstawie ubezpieczenia tej osoby.Nie każda osoba bliska może zostać zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny. Definicję zawiera Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej ze środków publicznych. Należą do niej trzy grupy osób najbliższych dla ubezpieczonego. Krąg osób najbliższych, które mogą być uznane za członków rodziny, jest bowiem katalogiem zamkniętym. W rezultacie nie można zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego np. brata, siostry, teściów, zięcia, wuja.
Do pierwszej grupy osób najbliższych należą dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuk albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej – do ukończenia 26 lat. Natomiast jeżeli dziecko posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku. Prawo do ubezpieczenia dziecka jako członka rodziny nie budzi wątpliwości w przypadku dziecka,
które uczy się i nie ukończyło 18 lat.
W praktyce problem pojawia się, gdy dziecko podjęło studia i nadal pozostaje na utrzymaniu rodziców albo wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia. Umowa zlecenia zawarta z uczniem lub studentem, który nie ukończył 26 lat, jest wolna od składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W konsekwencji oznacza to, że student nie jest objęty z tego tytułu również ubezpieczeniem zdrowotnym. Zgodnie z ustawą studenci, którzy nie mają innego tytułu do ubezpieczeń, powinni zostać zgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego przez uczelnię albo szkołę, do której uczęszczają. W tym przypadku na czas nauki uzyskają własny tytuł do ubezpieczania i bezpłatnych świadczeń zdrowotnych. To jedno rozwiązanie. Drugim jest zgłoszenie studenta do ubezpieczenia jako członka rodziny przez rodziców bądź dziadków.
Do drugiej grupy członków rodziny uprawnionych do zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego należy małżonek. Jeżeli nie ma on innego tytułu do ubezpieczenia, a taki tytuł posiada drugi małżonek, powinien zgłosić go do tego ubezpieczenia. Jednak jest to możliwe, jeżeli nie ma on własnego tytułu do ubezpieczenia. Takim tytułem jest np. status osoby bezrobotnej, nie jest nim natomiast wykonywanie zleceń na podstawie umowy o dzieło. Umowa ta nie jest tytułem do ubezpieczeń emerytalnych i rentowych, a co za tym idzie – do ubezpieczenia zdrowotnego. Podobnie jeżeli małżonkowie nie mają zatrudnienia, a tylko jedno z nich ma status osoby bezrobotnej, powinno zgłosić małżonka do ubezpieczenia zdrowotnego w urzędzie pracy.
Trzecią grupę członków rodziny w rozumieniu ustawy stanowią krewni wstępni np. rodzice, dziadkowie. Jednak do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny może zostać zgłoszony jedynie ten wstępny, który pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym ze zstępnym, np. z synem, z wnukiem opłacającym składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
 | Edyta Pisarczyk |
