Studia w kapitale początkowym

Warto jednak sprawdzić, w jaki sposób ZUS uwzględnił w kapitale okres studiów wyższych ukończonych do 31 grudnia 1998 r.

Do maja 2015 r. okres nauki w szkole wyższej na jednym kierunku, pod warunkiem ukończenia tej nauki w wymiarze określonym w programie studiów, był uwzględniany przy ustalaniu kapitału początkowego w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych. Jak wskazano w ustawie nowelizującej, rozwiązanie to, w sposób nieuzasadniony i dyskryminujący, mając na uwadze zastosowane kryterium dnia wejścia w życie ustawy emerytalnej, ograniczało możliwość zaliczenia okresów nauki w szkole wyższej tym ubezpieczonym, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy nie mieli wystarczającej liczby okresów składkowych, natomiast warunek okresów składkowych spełniliby później, na skutek kontynuowania zatrudnienia po dniu wejścia w życie ustawy.

W wyniku nowelizacji osoby, które studiowały przed 1 stycznia 1999 r. i miały w tym czasie bardzo krótki okres opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, będą miały prawo do zaliczenia całego okresu studiów do kapitału początkowego. Warunkiem jest, aby taka osoba w momencie przechodzenia na emeryturę miała minimum 15 lat okresu składkowego.

Wprowadzony przepis dotyczy w praktyce tych osób, których okres studiów wyższych przebytych przed 1 stycznia 1999 r. był dłuższy niż łączny wymiar jednej trzeciej okresów składkowych przypadających przed tą datą. Okres studiów wyższych uwzględnia się z dokładnością do pełnego miesiąca. Zatem jeżeli o emeryturę ubiega się osoba, której przy ustalaniu kapitału początkowego ograniczono okres studiów wyższych do jednej trzeciej okresów składkowych przypadających do 31 grudnia 1998 r., ZUS kapitał początkowy przeliczy.

Nadal obowiązuje zasada, zgodnie z którą okresy nieskładkowe przy ustalaniu prawa do emerytury są uwzględniane w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej okresów składkowych. Tak więc okres pięciu lat studiów zostanie uwzględniony przy ustalaniu kapitału początkowego, jeżeli zainteresowany udowodni, że ma 15 lat okresów składkowych z uwzględnieniem okresów po 31 grudnia 1998 r.

Osoby, którym przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej ZUS obliczył wysokość emerytury z uwzględnieniem kapitału początkowego ustalonego m.in. za okresy studiów wyższych ograniczone do jednej trzeciej okresów składkowych przypadających do 31 grudnia 1998 r., mogą zgłosić wniosek o ponowne jej obliczenie.

Emerytura w nowej wysokości przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym zostanie zgłoszony wniosek o ponowne jej ustalenie, nie wcześniej jednak niż od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej.

Edyta Pisarczyk-Kulon Autorka jest radcą prawnym Idziemy nr 6 (540), 7 lutego 2016 r.