Zgodnie z nową ustawą rzecz znaleziona staje się własnością znalazcy, jeżeli nie zostanie przez osobę uprawnioną odebrana w ciągu roku od dnia doręczenia jej wezwania do odbioru, a w przypadku niemożności wezwania – w ciągu dwóch lat od dnia znalezienia.
Jeżeli jednak rzecz została oddana staroście, znalazca staje się jej właścicielem, jeżeli rzecz odebrał w wyznaczonym przez starostę terminie.Instytucją, której należy przekazać rzeczy znalezione, jest właściwy starosta, a nie jak do tej pory biura rzeczy znalezionych znajdujące się przy różnych instytucjach. Ułatwi to również poszukiwanie rzeczy zgubionych przez ich właścicieli.
Znalazca przechowujący rzecz może żądać znaleźnego w wysokości jednej dziesiątej wartości rzeczy, jeżeli zgłosił swoje roszczenie najpóźniej w chwili wydania rzeczy osobie uprawnionej do jej odbioru. Jeżeli rzecz została oddana na przechowanie starosty, roszczenie o znaleźne należy zgłosić staroście. Natomiast gdy rzecz znaleziona jest zabytkiem lub materiałem archiwalnym i stała się własnością Skarbu Państwa, znalazcy przysługuje nagroda.
Co do zasady osoba, która znalazła cudzą rzecz, powinna zwrócić ją osobie upoważnionej do jej odbioru. Jeżeli znalazca nie zna takiej osoby lub miejsca jej pobytu, ma obowiązek przekazać rzecz znalezioną staroście, który prowadzi postępowania w sprawach odbierania zawiadomień o znalezieniu rzeczy, przyjmowania i przechowywania rzeczy znalezionych oraz poszukiwania osób uprawnionych do ich odbioru. Starosta może odmówić przyjęcia rzeczy, jeżeli jej wartość nie przekracza 100 zł.
Kto natomiast znalazł rzecz w cudzym pomieszczeniu, niezwłocznie zawiadamia o tym osobę zajmującą pomieszczenie i na żądanie tej osoby oddaje jej rzecz na przechowanie. Jeżeli osoba zajmująca pomieszczenie nie zna osoby uprawnionej do odbioru rzeczy lub nie zna miejsca jej pobytu, zawiadamia o znalezieniu rzeczy starostę.
Jeżeli rzeczą znalezioną są pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności lub rzeczy o wartości historycznej, naukowej lub artystycznej i nieznana jest osoba uprawniona do ich odbioru lub nieznane jest miejsce jej pobytu, również należy przekazać je staroście.
W przypadku rzeczy, której posiadanie wymaga pozwolenia – w szczególności broni, amunicji, materiałów wybuchowych albo dowodu osobistego lub paszportu – należy niezwłocznie oddać rzecz najbliższej jednostce policji, a jeżeli oddanie rzeczy wiązałoby się z zagrożeniem życia lub zdrowia – zawiadomić ją o miejscu, w którym rzecz się znajduje.
Natomiast osoba, która znalazła rzecz w budynku publicznym, innym budynku lub pomieszczeniu otwartym dla publiczności albo środku transportu publicznego, oddaje rzecz zarządcy budynku, pomieszczenia albo środka transportu publicznego, który po upływie trzech dni od dnia otrzymania rzeczy przekazuje ją właściwemu staroście, chyba że w tym terminie zgłosi się osoba uprawniona do odbioru rzeczy.
Poniesione przez znalazcę lub przechowującego koszty przechowania oraz utrzymania rzeczy w należytym stanie, a także koszty poszukiwania osoby uprawnionej do jej odbioru, obciążają osobę uprawnioną do odbioru rzeczy, jednak do wysokości wartości rzeczy w dniu odbioru.
 | Edyta Pisarczyk |
