Rolnicy składki na ubezpieczenia opłacają w KRUS-ie, natomiast pozarolnicza działalność gospodarcza, co do zasady, podlega ubezpieczeniom w ZUS-ie.
W KRUS-ie mogą pozostać jedynie rolnicy rozpoczynający działalność, ale po spełnieniu dodatkowych warunków.
Równoznaczne z rozpoczęciem działalności jest jej wznowienie (jeżeli wcześniej prowadzenie zostało zawieszone) albo zmiana rodzaju lub przedmiotu wykonywanej działalności zgodnie z oznaczeniami PKD.
Aby nadal podlegać ubezpieczeniom w KRUS-ie, rolnicy muszą przed rozpoczęciem działalności pozarolniczej pozostawać, w pełnym zakresie, z mocy ustawy, nieprzerwanie przez co najmniej trzy lata w ubezpieczeniu rolniczym oraz rozpocząć prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracę przy prowadzeniu tej działalności. Dodatkowo rolnik musi łącznie spełnić pięć warunków.
W pierwszej kolejności po rozpoczęciu działalności należy złożyć w KRUS-ie oświadczenie o chęci kontynuowania rolniczego ubezpieczenia. Termin na złożenie oświadczenia wynosi 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności – nie można go przekroczyć. Po drugie, prowadząc działalność pozarolniczą, rolnik jednocześnie nadal powinien prowadzić działalność rolniczą lub stale pracować w gospodarstwie rolnym, którego obszar użytków rolnych przekracza jeden hektar przeliczeniowy, lub w dziale specjalnym. Trzeci z warunków oznacza, że rolnik nie może być w tym okresie pracownikiem ani nie pozostawać w stosunku służbowym. Zgodnie z czwartym warunkiem osoba ta nie może mieć ustalonego prawa do emerytury lub renty ani świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Ostatni, piąty warunek, to nieprzekroczenie określonego limitu należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. W 2015 r. limit tego podatku wyniósł 3204 zł.
Rolnik o nieprzekroczeniu limitu podatku dochodowego w poprzednim roku informuje właściwą jednostkę KRUS-u, w formie oświadczenia lub zaświadczenia. Po raz pierwszy składa je razem z oświadczeniem o chęci kontynuowania ubezpieczenia rolniczego,
a następnie każdego roku do dnia 31 maja każdego roku podatkowego.
Niezachowanie terminu na złożenie oświadczenia o chęci kontynuowania ubezpieczenia w KRUS-ie oraz niezłożenie zaświadczenia albo oświadczenia o nieprzekroczeniu limitu podatku dochodowego jest równoznaczne z ustaniem ubezpieczenia.
Terminy na złożenie oświadczeń i zaświadczeń KRUS może przywrócić na wniosek osoby ubezpieczonej, jeżeli osoba ta udowodni, że niezachowanie terminu nastąpiło wskutek zdarzeń losowych.
Obowiązki związane z informowaniem KRUS-u o rozpoczęciu działalności lub jej kontynuacji odnoszą się również do rolnika, który chce pozostać w ubezpieczeniu rolniczym, a podlega ubezpieczeniom jako osoba współpracująca przy prowadzeniu działalności pozarolniczej.
Edyta Pisarczyk-Kulon |