Prawo do emerytury

Prawo do niej ZUS może ustalić na wniosek emeryta, natomiast warunkiem jej wypłacania jest rozwiązanie stosunku pracy.

Prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji ZUS. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zawiesi natomiast wypłaty emerytury tym, którzy bezpośrednio przed nabyciem prawa do emerytury w wieku powszechnym nie pozostawali w stosunku pracy, wykonując np. działalność gospodarczą.

Zawieszeniu ulega wypłata emerytury, jeżeli emeryt nie rozwiąże wszystkich stosunków pracy, w których pozostawał bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. Ponadto emerytura zostanie zawieszona, bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu, również w przypadku zmiany renty z tytułu niezdolności do pracy na emeryturę bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wnioskodawca wykonywał pracę bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do świadczenia emerytalnego. Ta sama zasada obowiązuje w razie przyznawania emerytury po emeryturze.

Przepisu o zawieszeniu wypłaty świadczenia nie stosuje się natomiast do emerytury częściowej. Chodzi o emerytów, którzy nie osiągnęli jeszcze wieku emerytalnego, mają jednak ukończone 62 lata (kobiety z 35-letnim stażem składkowym) oraz 65 lat (mężczyźni z 40-letnim stażem). Emerytom tym przysługuje 50 proc. świadczenia, którego ZUS nie podwyższy do kwoty najniższej emerytury.

Prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń jest zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, służba lub inna praca zarobkowa albo prowadzenie pozarolniczej działalności, w tym przychód z tytułu działalności wykonywanej za granicą. Dla emerytów i rencistów prowadzących pozarolniczą działalność jest to przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne.

Za przychód mający wpływ na zawieszenie lub zmniejszenie emerytury uważa się również kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłacanego na podstawie przepisów Kodeksu pracy, a także kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego. Przychodem nie są natomiast honoraria z tytułu działalności twórczej i artystycznej.

Edyta Pisarczyk-Kulon Autorka jest radcą prawnym Idziemy nr 41 (575), 9 października 2016 r.