Jedna z nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od stycznia 2015 r. wprowadziła nowe zasady rozliczania świadczenia polegającego na nieodpłatnym używaniu samochodu służbowego do celów prywatnych.
Nowe przepisy miały ułatwić rozliczenia z pracownikiem. Zapadłe już w tych sprawach wyroki sądów wskazują, że nie do końca tak się stało.
Zgodnie z przepisami, wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych ustala się w wysokości 250 zł miesięcznie dla samochodów o pojemności silnika do 1600 cm3 oraz 400 zł miesięcznie dla samochodów o pojemności silnika powyżej 1600 cm3. W przypadku wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych przez część miesiąca wartość świadczenia ustala się za każdy dzień wykorzystywania samochodu do celów prywatnych, w wysokości 1/30. Jeżeli świadczenie przysługujące pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych jest częściowo odpłatne, to przychodem pracownika jest różnica pomiędzy wartością miesięczną i odpłatnością ponoszoną przez pracownika.
Przede wszystkim należy przyjąć, że wartość przychodu z tytułu użytkowania samochodu służbowego do celów prywatnych obejmuje również udostępnienie danemu pracownikowi paliwa, które nie stanowi odrębnego świadczenia. Świadczeniem pracodawcy nie jest samo udostępnienie samochodu. Jest nim zapewnienie możliwości jego prawidłowego używania, także i ponoszenie wszystkich niezbędnych wydatków umożliwiających używanie, tj. kosztów eksploatacji, w tym materiałów eksploatacyjnych, kosztów związanych z zakupem paliwa czy badań technicznych. Nie ma więc żadnej podstawy, aby jeden rodzaj tych wydatków – na paliwo – uznać za stanowiące odrębne świadczenie. Nie jest bowiem możliwe wykorzystywanie samochodu bez zakupu paliwa i na takie rozumienie powyższego przepisu wskazuje także przyjęta przez ustawodawcę konstrukcja określania wysokości ryczałtu. Został on mianowicie powiązany z pojemnością silnika samochodu. Jest to zaś parametr warunkujący w pierwszej kolejności zużycie paliwa, natomiast jego wpływ na wysokość innych kosztów eksploatacyjnych jest znikomy.
Należy pamiętać, że powodem wprowadzenia zmian w przepisach było uproszczenie zasad ustalania wartości świadczenia i przyjęcie rozliczenia ryczałtowego obejmującego wszystkie jego elementy. Objęcie zaś ryczałtem samego tylko udostępnienia samochodu lub ewentualnie kosztów stałych związanych z jego eksploatacją przy konieczności odrębnego i skomplikowanego ustalania kosztów zużycia paliwa nie realizowałoby założonego celu. Przeciwnie, stanowiłoby dalsze skomplikowanie prowadzenia niezbędnych ewidencji.
Tak też wypowiedziały się dotychczas sądy orzekające w następujących sprawach: Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 5 maja 2016 r., III SA/Wa 1925/15; Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w wyroku z 6 maja 2016 r., I SA/Op 68/16; Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 23 listopada 2015 r., I SA/Wr 1595/15.
Edyta Pisarczyk-Kulon |