Odstąpienie od umowy

Ustawodawca, w przypadku umów zawieranych na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, przewiduje dla konsumentów szczególną ochronę. Chodzi przede wszystkim o możliwość odstąpienia od umowy bez żadnych konsekwencji dla konsumenta.

Konsument, który zawarł taką umowę, może w terminie dziesięciu dni odstąpić od niej bez podania przyczyny. Musi tylko złożyć sprzedawcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy na piśmie. Sprzedawca natomiast ma obowiązek poinformować pisemnie o prawie do odstąpienia od umowy oraz do umowy dołączyć wzór oświadczenia o odstąpieniu. Jeżeli sprzedawca nie wypełni tego obowiązku, termin na odstąpienie od umowy wynosi trzy miesiące.

Do zachowania terminu do odstąpienia od umowy wystarczy wysłać oświadczenie pocztą, najlepiej listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Łatwo będzie w ten sposób udowodnić skorzystanie z prawa do odstąpienia. Warto również sprawdzić, czy w umowie nie został zastrzeżony inny sposób na odstąpienie. Sprzedawca nie będzie mógł się na niego skutecznie powoływać, jednak w takim przypadku może dojść do sporu o skuteczność dokonanego odstąpienia. Taki spór wydłuży sprawę, co nie będzie korzystne dla konsumenta.

Zawarcie umowy kojarzy się przede wszystkim z formą pisemną. Jednak w praktyce umowy są często zawierane w formie ustnej i takie również są skuteczne. Przepisy określają bowiem, że umowy, których wartość przekracza 2000 zł, powinny być zawierane w formie pisemnej, ale tylko do celów dowodowych.

Warto pamiętać o obowiązkach sprzedawcy w przypadku umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa oraz zawieranych na odległość. Powinien przed jej zawarciem poinformować konsumenta na piśmie o prawie odstąpienia od umowy, wręczyć wzór oświadczenia o odstąpieniu, z oznaczeniem swojego imienia i nazwiska (nazwy) oraz adresem zamieszkania (siedziby). Ma także obowiązek wręczyć konsumentowi pisemne potwierdzenie zawarcia umowy stwierdzające jej datę i rodzaj oraz przedmiot świadczenia i cenę.

Jeżeli konsument skorzysta z prawa odstąpienia, sprzedawcy nie wolno żądać zapłaty odstępnego. Strony muszą tylko zwrócić to, co świadczyły sobie wzajemnie, w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Zatem konsument zwraca otrzymany towar, a sprzedawca zapłaconą za niego kwotę. Jeżeli konsument dokonał przedpłaty, to podlega ona zwrotowi wraz odsetkami. Zwrot świadczeń powinien nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie czternastu dni.

Ochrony dotyczącej odstąpienia od umowy nie stosuje się m.in. do umów zawieranych na podstawie oferty, z którą konsument mógł wcześniej się zapoznać, a także w sprzedaży artykułów spożywczych dostarczanych okresowo przez sprzedawcę do miejsca zamieszkania konsumenta, powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, o wartości przedmiotu umowy równowartości do 10 euro, o prace budowlane albo dotyczących nieruchomości, z wyłączeniem usług remontowych.

Edyta Pisarczyk Autorka jest aplikantką radcowską Idziemy nr 33 (362), 12 sierpnia 2012 r.