Herbata bez podatku

Jeżeli będzie to utrwalona linia, to pracodawca nie będzie musiał wyliczać i opodatkowywać przychodu pracownika za ciastka, kawę czy herbatę na imprezie integracyjnej.

Pytanie zadane przez pracodawcę brzmiało następująco: czy spożycie przez pracowników kawy, herbaty, cukru, ciastek oraz koszty zorganizowania spotkania integracyjnego stanowią dla pracowników przychód do opodatkowania, od którego pracodawca jest zobowiązany jako płatnik do odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych? Zdaniem pracodawcy świadczenia te nie powinny być opodatkowane.

Zagadnienia te były już przedmiotem analizy Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Trybunału Konstytucyjnego. W uchwałach z 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 oraz z 16 października 2006 r. sygn. akt FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny ustalił znaczenie tego terminu w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Sąd uznał, że na gruncie tej ustawy termin „nieodpłatne świadczenie” ma „szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”. Natomiast w uchwale z 24 maja 2010 r. sygn. akt II FPS 1/10 NSA potwierdził powyższe stanowisko, uznając, że ma ono również zastosowanie do podatku dochodowego od osób fizycznych.

Kwestia rozumienia pojęcia „innych nieodpłatnych świadczeń” – w kontekście świadczeń pracowniczych – była również przedmiotem analizy Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13 stwierdził, iż zdaniem TK przeprowadzona analiza pozwala na określenie cech istotnych kategorii „innych nieodpłatnych świadczeń” jako przychodu. Należy przyjąć, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które, po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie). Po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść. Po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, obiektywne kryterium – wystąpienia po stronie pracownika przysporzenia majątkowego (korzyści) – nie jest natomiast spełnione, gdy pracodawca proponuje pracownikom udział w spotkaniach integracyjnych czy szkoleniowych, choćby organizowanych poza miejscem pracy (imprezy wyjazdowe). W tym przypadku, nawet jeśli pracownik uczestniczy w spotkaniu (konferencji, szkoleniu) dobrowolnie, po jego stronie nie pojawia się korzyść, choćby w postaci zaoszczędzenia wydatku.

Edyta Pisarczyk-Kulon Autorka jest radcą prawnym Idziemy nr 9 (543), 28 lutego 2016 r.