Niewywiązanie się z zobowiązań może spowodować ich wyegzekwowanie na drodze egzekucji komorniczej. Jednak komornik może podjąć działanie tylko na podstawie wniosku i tytułu wykonawczego.
Należy pamiętać, że nawet posiadanie tytułu wykonawczego nie musi przesądzać o zasadności egzekucji.Tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, chyba że ustawa stanowi inaczej. Takim tytułem wykonawczym jest np. wyrok sądu zasądzający określone świadczenie czy zobowiązanie do poddania się egzekucji w akcie notarialnym.
Komornik, mając wniosek i tytuł wykonawczy, przeprowadza egzekucję z majątku dłużnika – osoby wskazanej w wyroku sądu albo w akcie notarialnym. Wyjątkiem jest tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko dłużnikowi pozostającemu w związku małżeńskim, aby prowadzić egzekucję, wierzyciel nie musi bowiem uzyskiwać tytułu wykonawczego wystawionego na małżonka dłużnika. Tytuł wystawiony przeciwko dłużnikowi jest podstawą do prowadzenia egzekucji nie tylko z majątku osobistego dłużnika, lecz także z pobranego przez niego wynagrodzenia za pracę lub dochodów uzyskanych z prowadzenia innej działalności zarobkowej oraz z korzyści uzyskanych z praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy.
Nawet zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej rozszerzającej wspólność majątkową nie zawsze wyłącza prowadzenie egzekucji z tych składników majątku, które należałyby do majątku osobistego dłużnika, gdyby umowy takiej nie zawarto. Jednak w tym przypadku dłużnik i jego małżonek może wystąpić o wyłączenie składników majątkowych z egzekucji, wytaczając powództwo przeciwegzekucyjne, jeżeli wierzyciel miał wiedzę o zawartej umowie.
Dłużnik może w trybie powództwa przeciwegzekucyjnego żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia go w określonych sytuacjach. Po pierwsze, jeżeli dłużnik przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście.
Po drugie, powództwo będzie skuteczne, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane, gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.
I po trzecie, gdy małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności, wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi się nie należy, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść.
Jeżeli natomiast podstawą egzekucji jest tytuł pochodzący od organu administracyjnego, do stwierdzenia, że zobowiązanie wygasło lub nie może być egzekwowane, powołany jest organ, od którego tytuł pochodzi.
 | Edyta Pisarczyk |
