Przed tygodniem pisałam, jak chronić się przed upałami, jednak nie zawsze pełna ochrona jest możliwa.
Szczególną ostrożność muszą zachować nie tylko osoby starsze i dzieci, ale także pacjenci z chorobami układu krążenia, chorobami psychicznymi, chorobami skóry oraz przyjmujący leki przeciwalergiczne (także te kupowane bez recepty).
W jaki sposób organizm broni się przed przegrzaniem? Pierwszy objaw to czucie gorąca, które każe szukać cienia i przewiewu. Skóra staje się zaczerwieniona, dochodzi do wzmożonego pocenia. Z powodu dużej utraty wody wzmaga się uczucie pragnienia. Jeśli szkodliwe działanie ciepła będzie trwało i nie dojdzie do uzupełnienia płynów, to kolejnym etapem będzie narastające uczucie osłabienia, zaburzenia widzenia, zawroty i bóle głowy, kurcze kończyn. Mogą pojawić się nudności i wymioty, przyspieszenie pracy serca, drgawki, a w końcu utrata świadomości.
Ostatnim etapem przegrzania organizmu jest udar cieplny. Skóra staje się sucha i gorąca – uwaga, ustanie pocenia jest bardzo niepokojącym objawem! Gdy temperatura ciała przekroczy 41?C, pojawiają się zmiany na poziomie komórkowym. Dochodzi do uszkodzenia wielonarządowego, niewydolności oddechowej, niewydolności nerek, uszkodzenia innych narządów. Rokowanie jest poważne.
Udar cieplny jest przyczyną zgonu kilkuset osób rocznie! Nazywany „gorącym zabójcą”, może wystąpić także u osób wcześniej zdrowych. Wystarczy przebywanie w wysokiej temperaturze (30?C) na słońcu przez kilka godzin lub przy niższej temperaturze, ale przy dużej wilgotności powietrza. Jeśli dojdzie do tego wysiłek fizyczny, np. marsz w czasie pielgrzymki, ryzyko jest duże. Dlatego konieczne jest noszenie czapek z daszkiem, uzupełnianie płynów, regularny odpoczynek w czasie wysiłku. Warto stosować kremy z filtrem chroniące skórę przed oparzeniem. Dotyczy to szczególnie osób o jasnej karnacji.
Pierwsze objawy nadmiernego działania ciepła bywają mylone z zatruciem pokarmowym lub przeziębieniem. Przyjęcie w takiej sytuacji aspiryny lub paracetamolu może pogorszyć stan. Jeśli złe samopoczucie pojawiło się po przegrzaniu, warto najpierw uzupełnić płyny i wziąć letni prysznic. Często po takich zabiegach „infekcja” ustępuje.
Jak pomóc osobie nieprzytomnej, u której prawdopodobnie doszło do przegrzania? Po pierwsze – wezwać pomoc, najlepiej dzwoniąc pod numer 112. Potem przenieść taką osobę w zacienione i przewiewne miejsce. Nie wolno podawać płynów nieprzytomnemu! Grozi to zachłyśnięciem i znacznie pogorszy stan takiego pacjenta. Dobrze robić okłady z chłodnej wody. Woda nie powinna być lodowata, bo może to spowodować wystąpienie dreszczy, a w konsekwencji zwiększyć temperaturę ciała. Okłady kładzie się najpierw na głowie, potem w innych miejscach. Jeśli poszkodowany odzyska przytomność przed przyjazdem pogotowia ratunkowego, można podać płyny do picia.
 |
Izabela Pakulska |
