Ryby uczulają

Szkodliwe cząsteczki to różne białka zawarte w tkance mięsnej. Wiadomo, że sekwencja aminokwasów w białkach różnych gatunków ryb jest bardzo podobna, stąd alergicy reagują zazwyczaj na wiele różnych gatunków ryb i owoców morza jednocześnie. Nie ma w zasadzie różnicy między rybami słodkowodnymi i morskimi. Oczywiście, zdarza się, że ktoś może spożywać łososia i tuńczyka, ale nie może dorsza czy karpia.

Niestety, właściwości uczulające ryb nie zmieniają się po obróbce cieplnej, dlatego alergicy wykazują nadwrażliwość na ryby surowe, gotowane i smażone. Warto podkreślić, że ryby są tak silnymi alergenami, że niektórzy ludzie reagują na sam pył z suszonych ryb, a nawet na ich zapach.

U osób uczulonych mogą wystąpić rozmaite objawy: swędzące wysypki, pokrzywki, obrzęki, kłopoty żołądkowo-jelitowe, zaczerwienienie oczu, katar, duszności, a nawet groźny wstrząs anafilaktyczny z utratą przytomności. Objawy alergiczne zwykle pojawiają się nagle po kilku minutach od spożycia, rzadziej po kilku godzinach, a zupełnie wyjątkowo następnego dnia. Dużym problemem są również alergie zawodowe występujące u pracowników zatrudnionych w przetwórstwie rybnym.

Osoby bardzo wrażliwe muszą dodatkowo unikać oparów powstających przy gotowaniu, wędzeniu i smażeniu

Podejrzenie alergii można potwierdzić różnymi metodami diagnostycznymi. Oczywiście, najważniejszy jest wywiad dotyczący objawów klinicznych obserwowanych po spożyciu określonego posiłku. Warto również wykonać testy skórne prick lub badanie przeciwciał swoistych IgE w surowicy krwi. W razie wątpliwości trzeba przeprowadzić tzw. otwartą próbę prowokacyjną.

Leczenie w zasadzie polega na wyeliminowaniu z jadłospisu wszystkich gatunków ryb. Osoby bardzo wrażliwe muszą dodatkowo unikać oparów powstających przy gotowaniu, wędzeniu i smażeniu. Zaszkodzić może nawet kontakt z talerzami i sztućcami, które miały wcześniej styczność z rybą, a nie zostały dokładnie umyte. W takich wyjątkowych sytuacjach osoby silnie uczulone powinny zrezygnować z posiłków w restauracjach. Należy zachować także ostrożność przy zakupie różnych modnych suplementów diety, które mogą zawierać małe cząsteczki białek rybnych (olej, tran). Leczenie farmakologiczne należy zastosować przy pojawieniu się konkretnych objawów chorobowych.

Alergia na ryby to zwykle schorzenie na całe życie. W tym typie nadwrażliwości niezwykle rzadko obserwuje się ustąpienie uczulenia.

Ewa Najberg Alergolog Idziemy nr 4 (487), 25 stycznia 2015 r.