Niedawno pisałam o biegunce, która najczęściej zdarza się latem, trwa krótko i jest efektem niewłaściwej diety lub zatrucia pokarmowego.
O przyczynach tej dolegliwości i sposobach radzenia sobie z nią już pisałam. Trzeba pamiętać o jeszcze jednej, szczególnie niebezpiecznej niestrawności o tej porze roku: zatruciu grzybami. Wszystkie grzyby, nawet te szlachetne, są ciężkostrawne i nie powinny być spożywane przez dzieci i osoby schorowane. Jednym z objawów zatrucia może być biegunka. Zjedzenie trującego grzyba może być bardzo niebezpieczne, w razie takiego podejrzenia trzeba zgłosić się do lekarza.
Najczęściej ostra (czyli trwająca do dwóch tygodni) biegunka jest spowodowana infekcją, bywają też przyczyny nieinfekcyjne. Typowym przykładem jest biegunka występująca w następstwie stosowania leków. Takie działanie niepożądane pojawia się często w czasie terapii antybiotykiem i może wystąpić nawet mimo stosowania probiotyków. Także inne leki, szczególnie te stosowane u osób z dolegliwościami żołądka, preparaty zmniejszające kwaśność soku żołądkowego, niektóre leki antyarytmiczne czy obniżające ciśnienie tętnicze krwi, niektóre leki rozszerzające oskrzela – są częstą przyczyną biegunek. Właściwie każdy lek może powodować biegunkę, bóle brzucha czy uczulenie. Dlatego dobrze jest nie wprowadzać kilku farmaceutyków równocześnie, tylko pojedynczo, w odstępie kilku dni, aby móc zaobserwować, który z nich jest odpowiedzialny za ewentualne działania niepożądane. Biegunka będąca następstwem stosowania leku powinna ustąpić do dwóch dni po jego odstawieniu.
Zdarzają się osoby, u których skłonność do luźnych wypróżnień trwa dłuższy czas. O biegunce przewlekłej mówimy, gdy trwa ponad cztery tygodnie. Tu także częstą przyczyną są leki, ale również toksyny. Przykładem jest biegunka u osób nadużywających alkoholu. Wiele chorób, w których dochodzi do zmniejszonego wchłaniania w jelicie cienkim, objawia się między innymi biegunką. Może być to skutkiem uszkodzenia śluzówki jelita. Wówczas powierzchnia wchłaniania pokarmów jest mniejsza. W niektórych sytuacjach dochodzi do nadmiernego wydzielania przez śluzówkę jelita wody i elektrolitów. Przyczyną biegunki może być też wzmożona perystaltyka jelit (typowa w biegunkowej postaci zespołu jelita drażliwego czy w nadczynności tarczycy).
Biegunka może być też objawem nowotworu lub skutkiem jego leczenia. Dotyczy to zarówno pacjentów po usunięciu części jelita, gdy pasaż jest krótszy i z tego powodu wchłanianie pokarmu jest mniejsze, jak i pacjentów po chemio- czy radioterapii.
Częstą przyczyną biegunek są tzw. nieswoiste zapalenia jelit: choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelit. Te zapalenia nie są spowodowane ani przez bakterie, ani przez wirusy, ani przez grzyby. Przyczyna tych chorób nie jest znana.
Na co trzeba zwrócić uwagę, aby pomóc lekarzowi postawić trafną diagnozę przyczyny biegunki – w następnych odcinkach.
 |
Izabela Pakulska |
