Objawy chorób pasożytniczych są bardzo różne i bardzo niecharakterystyczne. Wiele osób nie odczuwa żadnych dolegliwości, jednak najczęstszą skargą są bóle brzucha, wzdęcia, uporczywe biegunki, nudności, brak apetytu.
U niektórych osób występuje tzw. wilczy apetyt, któremu towarzyszy chudnięcie – może byc to objawem zakażenia tasiemcem. Jednak uczucie zmęczenia, niedokrwistość, stany podgorączkowe, bóle kostne, wypadanie włosów, zmiany skórne czy bóle głowy występują także w przebiegu wielu innych chorób. Osłabienie odporności może być zarówno przyczyną, jak i skutkiem zakażenia.
Diagnostyka chorób pasożytniczych jest trudna. Nawet kilkakrotne badanie kału w kierunku chorób pasożytniczych może nie wykazać zmian, mimo zakażenia. Tylko wyjątkowo zdarza się, że ktoś zauważy w kale glistę, tasiemca lub coś innego o „dziwnym wyglądzie”. Wówczas rozpoznanie jest pewne.
Niedokrwistość stwierdzona w badaniu morfologii krwi, nieprawidłowy rozmaz, niedobór witaminy B12 mogą sugerować chorobę pasożytniczą, ale występują też w wielu innych schorzeniach. W przypadku podejrzenia lamblii bada się treść dwunastniczą. Badania krwi w kieruku przeciwciał bywają niediagnostyczne, a można wykonać je tylko w specjalistycznych ośrodkach.
Źródłem pasożytów są najczęściej zwierzęta domowe i hodowlane. Nie bez powodu zwierzęta są poddawane regularnemu odrobaczaniu. Jeśli u kogoś z rodziny lub u zwierzaka mieszkającego wraz z ludźmi stwierdzi się robaki, leczeniu powinni być poddani wszyscy domownicy. Konieczna jest zmiana bielizny, ręczników i pościeli – także u wszystkich. Sugestia niektórych lekarzy, aby ludzi też poddawać regularnemu odrobaczaniu bez diagnostyki wydaje się zasadna.
W każdej chorobie ważna jest profilaktyka. Choroby pasożytnicze to często choroby brudnych rąk. Najbrudniejsze są chyba pieniądze i środki komunikacji miejskiej. Nie można jeść kanapki trzymając się poręczy w autobusie czy po zakupach brać się za posiłek nie umywszy rąk. Ważne jest także unikanie pokarmów niedogotowanych i nieumytych. Dobrze jest unikać słodyczy, ograniczyć mleko i pszenicę – są bardzo lubiane przez pasożyty. Pasożyty nie lubią potraw ostrych, kwaśnych i gorzkich. Warto o tym pamiętać i popijać często wodę z cytryną, jeść czosnek i kwaszoną kapustę. Działanie przeciwpasożytnicze mają także niektóre warzywa: buraki, marchew, cebula, chrzan.
Istnieją stare, domowe metody postępowania przeciwpasożytecznego. Zioła takie jak piołun, glistnik, krwawnik, kruszyna, wrotycz mają silne działanie przeciwpasożytnicze. Także pestki z dyni (świeżo łuskane lub prażone), popite łyżką oleju rycynowego (działa silnie przeczyszczająco) są skuteczne.
Leczenie farmakologiczne jest dość proste. W większości przypadków wystarczy podać jednorazowo lek przeciwrobaczy (dostępny na receptę). W niektórych przypadkach powtarza się taką kurację po dwóch tygodniach, ponieważ pasożyty w jelitach mogą znajdować się w różnym stadium rozwoju. Taką terapię najlepiej przeprowadzić wiosną lub jesienią.
Izabela Pakulska |