Grzybica

Wrzesień to zwykle sezon na grzyby, jednak te, którym będzie poświęcony ten tekst, występują niezależnie od pory roku. Grzybica to jedna z najbardziej popularnych chorób, spowodowana przez drobnoustroje zwane grzybami. Jest ich wiele gatunków.

Choroba najczęściej dotyczy stóp, zarówno skóry, jak i paznokci. Jeśli grzybica pojawia się między palcami, występuje jako pęknięcia skóry. Jeśli zakażenie dotyczy paznokci, stają się one białożółte, czasem z odcieniem brunatnym lub zielonkawym. Paznokcie mają nierówny brzeg, łatwo się kruszą.

Grzybica skóry to najczęściej swędzące, zaczerwienione miejsca w okolicy pachwin; także łuszczenie skóry, krostkowe wykwity mogą być spowodowane grzybicą. Łupież jest często objawem grzybicy.

Niezwykle przykra jest grzybica pochwy. Objawia się znacznym świądem i upławami, często jest powikłaniem leczenia antybiotykiem.

Grzybica śluzówki jamy ustnej powoduje silne bóle, czasem uniemożliwiające jedzenie. Na podniebieniu i języku pojawia się biały nalot, mogą wystąpić owrzodzenia. Nieleczona może się rozprzestrzeniać do gardła i przełyku. Także zajady mogą (ale nie muszą) być objawem grzybicy.

Na zakażenie grzybami szczególnie narażone są osoby przyjmujące leki immunosupresyjne (pacjenci po przeszczepach narządów), leki przeciwnowotworowe, kortykosterydy i antybiotyki. Także niektóre choroby predysponują do zakażeń grzybiczych, należą do nich cukrzyca, stany wyniszczenia, niedobory witamin i żelaza, zakażenie HIV. Zakażenie może być także skutkiem nadmiernej wilgotności skóry czy zaniedbań higienicznych. Warto wiedzieć, że nadmierna higiena także może sprzyjać zakażeniu!

Grzyby dobrze rozwijają się w cieple i wilgoci. Dlatego łatwo o zakażenie u osób, które mają skłonność do pocenia się stóp. Należy wówczas szczególnie dbać o higienę, zmieniać obuwie. Bardzo ważne, aby paznokcie u stóp były zawsze obcięte oraz by po myciu dokładnie wycierać stopy. Korzystanie z basenu, siłowni, solarium także może być ryzykowne. W takich miejscach warto pamiętać, żeby nie chodzić na bosaka i na nogach zawsze mieć klapki. Obecnie można kupić preparaty chroniące stopy przed zakażeniem. Najczęściej są one produkowane w postaci aerozoli lub maści. Ważne, żeby nie nosić używanych wcześniej przez kogoś butów, nie dzielić się ręcznikiem czy grzebieniem.

Grzybicę rozpoznaje się na podstawie badania lekarskiego oraz badań mykologicznych. Do badania pobiera się zeskrobiny ze zmian, a na wynik czeka się około dwóch tygodni.

Leczenie grzybic jest trudne i długotrwałe. Istnieją preparaty do stosowania zewnętrznego (maść, lakier do paznokci, szampon) lub tabletki i zawiesiny. Niektóre z tych preparatów można kupić bez recepty. Nie mam jednak wątpliwości, że niezależnie od wyboru preparatu najważniejsze jest pokonanie grzybów „głodem”, czyli niespożywanie ŻADNYCH słodyczy przez mniej więcej dwa miesiące. Niektórzy lekarze uważają, że bez spełnienia tego warunku wyleczenie grzybic jest niemożliwe.

Izabela Pakulska  Lekarz Idziemy nr 37 (520), 13 września 2015 r.