Bilans nastolatka

Wszystkie połączone są jednocześnie z kwalifikacją i wykonaniem obowiązkowych szczepień chroniących przed odrą, różyczką, świnką, błonicą i tężcem. Można też wykonać szczepienia dodatkowe ważne dla młodzieży – przeciw meningokokom, kleszczom i brodawczakom szyjki macicy – ale o tym w kolejnym artykule.

Te trzy bilanse przypadają na okres dojrzewania płciowego, dużych rozwojowych zmian biologicznych i hormonalnych. Także wahań emocjonalnych, szybkiego rozwoju intelektualnego oraz kształtowania postaw życiowych, wstępnych wyborów szkół i przyszłego zawodu, co – łącznie – zmienia dziecko w dorosłego człowieka. Dlatego ocena prawidłowości tego okresu jest bardzo ważna. Już sam pomiar masy ciała i wysokości ujawnia coraz częstszą nadwagę lub anoreksję. Ważne są porada dietetyczna i badania wykluczające choroby tarczycy, anemie, niedobory żelaza, choroby nadnerczy, układu moczowego. Zawsze jest ocena wzroku, ciśnienia oraz istotna ocena rozwoju płciowego – przebiegu cyklu miesiączkowego dziewcząt i rozwoju narządów chłopców.

Nie oznacza to konieczności „biegania po gabinecie nago”, czego młodzież się obawia. Doświadczony lekarz postawi wiele pytań, uważnie obserwuje, a bezpośrednie badanie przeprowadzane jest za zgodą badanego i z poszanowaniem intymności, bez udziału osób postronnych. Jest okazja do zdiagnozowania chorób objawiających się zaburzeniem cyklu miesiączkowego lub rozwoju narządów. Dziewczęta informuje się, że pierwsze lata krwawień mogą być nieregularne, zanim układ hormonalny dojrzeje, i nie wymaga to regulowania lekami. Dłuższe przerwy w miesiączkach mogą być zależne od anemii, chorób tarczycy, jelit i przetrenowania dzieci uprawiających sport. Dziewczęta nie powinny przy miesiączkowych bólach przyjmować No-Spy, ponieważ nasila ona krwawienie i sprzyja spadkom ciśnienia, i tak niskiego u nastolatki, co zwiększa ryzyko zasłabnięcia – zwłaszcza gdy dziewczyna zapomni, że w dni krwawień należy więcej pić. Zdecydowanie odradza się w tym wieku stosowanie tamponów, co zwiększa ryzyko zakażenia, aż do wstrząsu septycznego włącznie, bo układ rodny ma niedojrzałą śluzówkę. Cykl warto samemu obserwować, by posiąść cenną umiejętność rozpoznawania własnej płodności już w młodości. Może to zapobiec częstym problemom z płodnością w wieku późniejszym, szczególnie u nastolatek przyjmujących tabletki antykoncepcyjne – bardzo szkodliwe, wywołujące zanik śluzówki macicy, prowokujące zaburzenia krzepnięcia oraz zatorowość płuc.

Chłopcom nie wolno kąpać się w gorącej wodzie, bo temperatura trwale uszkadza jądra – dlatego naturalnie są na zewnątrz ciała. Chłopcy powinni wiedzieć, że polucje nocne świadczą o prawidłowym dojrzewaniu i są naturalnym sposobem rozładowania prowokowanych obecnością testosteronu i bodźcami wzrokowymi napięć seksualnych. Polucje, a nie przypadkowe kontakty seksualne, pozbawiają nastolatka nadmiernych napięć! Warto uczyć się panowania nad popędem, bo to kształtuje charakter, jest trudne, ale możliwe. Zapraszam na bilanse.

Grażyna Rybak - specjalista chorób dzieci Idziemy nr 43 (424), 27 października 2013 r.