Rzymski filozof Seneka (5 rok przed Chr. – 65 po Chr.) twierdzi, że „żyć znaczy walczyć”. Biblia wypowiada się podobnie (por. Hi 7, 1). W tym kontekście warto przypomnieć sobie znaczenie męstwa jako daru Ducha Świętego.
Dar męstwa wpływa na wolę, która podejmuje się wielkich zadań ze względu na Boga. Mimo przeszkód człowiek decyduje się bez wahania. Jest gotów ponosić ofiary dla chwały Bożej i własnego zbawienia. Wobec przeciwności nie rezygnuje z czynienia dobra. Celem oddziaływania tego daru są duchowe dobra, których zdobycie wymaga wysiłku.
Zewnętrznymi przejawami daru męstwa są odwaga i wytrwałość, czyli determinacja w działaniu na drodze do świętości. Męstwo oznacza tu moc konieczną do dawania świadectwa wierze, nawet za cenę cierpienia. Nie przerażają żadne trudności, nawet niebezpieczeństwo śmierci. Taka postawa zdumiewa otoczenie.
Dar męstwa udoskonala cnotę męstwa, której czasem towarzyszą wątpliwości. Jeżeli w przypadku cnoty wola zdeterminowana jest zewnętrzną słusznością działania, to w przypadku daru męstwa wolę motywuje przekonanie, że wymaga tego Duch Święty. Dominuje dążenie do wypełnienia woli Bożej za wszelką cenę. Z jednej strony jest poczucie własnej słabości, ale z drugiej pewność oparta na zaufaniu Bogu.
Do rozwoju daru męstwa konieczna jest osobista dyscyplina. Jednak męstwo rożni się od naturalnej odwagi – źródłem, motywacją, skutkami oraz celem. Jest to męstwo podporządkowane woli Bożej i służące dziełu zbawienia. Konieczne, aby nie bać się walczyć w obronie sprawiedliwości; bronić prawdy pokornie, ale stanowczo, z wiarą w zwycięstwo. A Duch Święty pomaga zwyciężać kryzysy i daje moc do realizacji postanowień. Dostarcza sił, aby doprowadzić do końca działania konieczne dla zbawienia.
Dar męstwa pomaga zmierzyć się z realiami świata. W dramatycznych sytuacjach pozwala reagować ze spokojem Chrystusa, zachowując potrzebną cierpliwość (por. J 18, 4-8). Ale wymaga przyznania, że jest się słabym. To Duch jest źródłem męstwa, czyli „mocy funkcjonującej na sposób boski”. On przejmuje inicjatywę w działaniach, które są podejmowane pod Jego wpływem. Uczy konsekwentnie walczyć z grzechem i skłonnością do ucieczki. Pomaga pokonywać słabości związane z kondycją ludzkiej natury.
Działanie daru męstwa widać wyraźnie w postawie męczenników. W skrajnie niesprzyjających okolicznościach wytrwali przy Bogu. Znosili niechęć i wrogość. Uczą przeciwstawiać się konformizmowi, niesprawiedliwości i kłamstwu. Dar męstwa bowiem pozwala wznieść się ponad ludzkie kalkulacje i lęk o siebie.
ks. Jan Sawicki
Idziemy nr 43 (320), 23 października 2011 r.
