Obrzegowania oraz palisady to ważny, choć często traktowany z mniejszą uwagą, element każdej nawierzchni i przestrzeni ogrodowej. Poza walorami estetycznymi, spełniają przede wszystkim funkcje praktyczne i choćby dlatego, warto przyjrzeć się uważniej ich rodzajom oraz zastosowaniu. Podpowiadamy, na co zwrócić uwagę podczas montażu oraz jakie elementy wybrać, by najlepiej odpowiadały naszym potrzebom.
Palisady i obrzegowania to stały element wykorzystywany, najczęściej wraz z kostką lub płytami betonowymi, zarówno w przydomowych ogrodach, jak i przestrzeniach publicznych. Mogą oddzielać strefy przeznaczone dla pieszych, stabilizować krawędzie nawierzchni wykonanej z kostki brukowej lub stanowić wykończenie schodów. Często wykorzystywane są również do łączenia różnych poziomów w ogrodzie, tworzą rabaty, odgradzają drzewa i krzewy oraz zabezpieczają przed osypywaniem się ziemi lub kory na zboczach i skarpach. I choć funkcje praktyczne palisad i obrzegowań wysuwają się na plan pierwszy, nie możemy zapominać o ich estetyce. Producenci kostki brukowej oferują wiele wariantów wykończenia oraz kolorystyki, aby łatwo można je dopasować do pozostałych elementów małej architektury, podjazdów, tarasu czy elewacji.
Układanie nawierzchni z betonowych elementów to wieloetapowa praca, która powinna rozpocząć się od odpowiedniego przygotowania podłoża. "Etap ten, warto jednak poprzedzić badaniem geologicznym gruntu, gdyż od tego, z jaką glebą mamy do czynienia, zależy proces przygotowań i zakres prowadzonych prac. Sprawdźmy zatem czy podłoże nie kryje jakichś tajemnic, które w późniejszym czasie mogą okazać się problemem trudnym do pokonania. I tak może się zdarzyć, że pod powierzchnią znajduje się gruba, nieprzepuszczająca wody warstwa gliny lub mamy do czynienia z wysokim poziomem wód gruntowych" - podpowiada Piotr Kułagowski, szef działu projektowego firmy Bruk-Bet.
Obrzegowania wykorzystujemy przede wszystkim do oddzielenia od siebie stref o różnym charakterze i przeznaczeniu np. trawnika od rabaty lub ścieżki ogrodowej albo chodnika od ulicy. Ich montaż jest stosunkowo prosty - odbywa się na warstwie półsuchego betonu, w którym na głębokość 5-10 cm zatapiane są elementy obrzegowania. Warto jednak pamiętać o ważnej zasadzie - zanim wytyczymy linie obrzegowań, ułóżmy najpierw jeden rząd kostki lub betonowych płyt. To pozwoli nam prawidłowo oszacować szerokość nawierzchni i, w efekcie, uchroni nas przed niepotrzebnym i żmudnym docinaniem elementów.
Montaż palisad, które idealnie sprawdzą się w budowie murków oporowych, rozgraniczeń posesji, parkingów czy placów zabaw, wymaga już nieco większego wysiłku. Należy pamiętać o tym, aby podbudowa pod poszczególne elementy była płaska oraz równoległa do powierzchni utwardzanej. Najlepiej zastosować podbudowę ze żwiru lub innego kruszywa i dopiero na tak utwardzonym podłożu wykonywać fundament z betonu gęstoplastycznego. Grubość fundamentu uzależniamy od wysokości elementu oporowego oraz od funkcji, jaką ma on spełniać.
"Zwykle przyjmuje się, że przy niewysokich minipalisadach powinna mieć ok. 10 cm z każdej ze stron. Jeśli jednak mamy do czynienia z wyższymi elementami, które dodatkowo narażone są na obciążenia z zewnątrz np. duży ruch pieszy lub silny napór położonego wyżej gruntu, warto poświęcić chwilę uwagi na przygotowanie odpowiedniej podbudowy, aby raz zamontowane elementy mogły służyć przez długi czas" - radzi ekspert firmy Bruk-Bet.
W takich przypadkach głębokość osadzenia w warstwie betonowej powinna wynosić ok. 1/3 wysokości montowanego elementu. Warto również zwiększyć grubość betonowej zaprawy bocznej do 15-20 cm, aby nie doszło do sytuacji, w której palisada podda się naciskowi i przestanie spełniać swoją funkcję. Dodatkowo, jeśli mamy do czynienia z mało przyjaznym, podmokłym gruntem, należy rozważyć wykonanie drenażu, który uchroni nas przed gromadzeniem się wody i jej niszczycielskim, w tym przypadku, działaniem.
Na szczególną uwagę zasługuje także montaż wysokich palisad - 60-120 cm. Ze względu na lekko stożkowy kształt, wynikający z technologii produkcji, palisady takie powinny być montowane pojedynczo. Ustawiając w pionie kolejne elementy pamiętajmy, aby zachować między nimi odpowiednie odległości - unikniemy w ten sposób sytuacji, w której palisady będą się pochylały w jednym kierunku.
Stosując kilka prostych zasad, możemy być pewni, że odpowiednio dobrane przez nas obrzegowania i palisady będą spełniały swoje zadanie i staną się estetycznym uzupełnieniem ogrodowej architektury.
Źródło i zdjęcie: Bruk-Bet
