Nagrody i wyróżnienia za beton: jego brzmienie, estetykę i szczególne właściwości

Finał XIX edycji konkursu Polski Cement w Architekturze odbył się 11 grudnia 2015 r. w warszawskiej siedzibie Stowarzyszenia Architektów Polskich. Konkurs jest organizowany od 1997 roku przez Stowarzyszenie Producentów Cementu przy współudziale SARP.

"Dzisiaj konkurs Polski Cement w Architekturze ma wielką rangę, a beton - dzięki niemu - stał się jednym z ikonograficznych elementów w architekturze i tak jest traktowany. Nagrody w tym konkursie są bardzo wysoko oceniane. Trafiają tam najlepsze realizacje ostatnich lat, co świadczy o docenieniu betonu jako materiału architektonicznego, o umiejętności posługiwania się tym materiałem i tworzeniu dobrej jakości architektury" - Mariusz Ścisło, prezes SARP.

Podczas tegorocznego finału konkursu wyróżnienia i nagrody wręczał Zbigniew Pilch, szef marketingu Stowarzyszenia Producentów Cementu, który gratulował laureatom i dziękował uczestnikom za przesłanie bardzo ciekawych prac.

"Cement jest to materiał znany nam od starożytności. I choć proces jego produkcji był modyfikowany na przestrzeni wieków, to nie zmieniła się jedna jego podstawowa cecha: cement sam dla siebie istnieć nie może. Potrzebne są mu inne produkty jak chociażby woda, aby mógł pokazać swoje niezwykłe właściwości. To właśnie dzięki cementowi, kamień współczesności jakim jest beton, posiada takie cechy jak wytrzymałość, plastyczność i szczerość, które pozwalają realizować architektom ich najbardziej śmiałe i niezwykłe projekty. Jednak bez docenienia jego cech przez architektów, cement jest nadal tylko szarym proszkiem. Rozumiejąc tę zależność wiele lat temu wspólnie ze Stowarzyszeniem Architektów Polskich podjęliśmy decyzję o organizacji konkursu Polski Cement w Architekturze, którego finał odbywa się dzisiaj po raz dziewiętnasty. Cement i beton to materiały z bogatym doświadczeniem i jestem przekonany, że także z fascynującą przyszłością. Dlatego zapraszam Państwa na XX jubileuszową edycję konkursu w 2016 roku" - mówił Zbigniew Pilch do ponad 300 osób zgromadzonych w siedzibie SARP.

Beton brzmiący

Pierwszą nagrodę, za projekt siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, odbierał architekt Tomasz Konior.

"Dziękuję projektantom, fantastycznym wykonawcom i wszystkim, którzy przyczynili się do tego, że ten instrument mógł w Katowicach zabrzmieć i rozbrzmiewa każdego dnia. Dzisiaj dotarła do nas bardzo miła wiadomość z Paryża, że Katowice stały się Kreatywnym Miastem Muzyki UNESCO" - mówił Tomasz Konior. "Zapraszam Państwa do Katowic byście mogli posłuchać jak brzmi beton. Sala koncertowa NOSPR to instrument skonstruowany po to, by brzmiała w nim muzyka. Znakomitym tworzywem do powstania tego miejsca był właśnie beton. Beton z zewnątrz, jako skorupa i wewnątrz. Muzyczne wnętrze ma unikalną fakturę ścian. Z tym wiąże się nie tylko estetyka, ale przede wszystkim akustyka tego miejsca. Kto nie wierzy niech przyjedzie i posłucha". Podczas finału konkursu gratulacje i dyplomy otrzymywali także wykonawcy i inwestorzy.


Beton przyciągający

Kolejną pierwszą równorzędną nagrodę otrzymało biuro architektoniczne Lewicki i Łatak z Krakowa za projekt tunelu aerodynamicznego FlySpot w Morach pod Warszawą.

"Przede wszystkim chciałem podziękować inwestorom, którzy realizują swoje pasje i marzenia. To, że doszło do realizacji tego przedsięwzięcia to ich zasługa. Na początku wydawało mi się to tak niedorzeczne, a po otwarciu jest tak popularne wśród odwiedzających, że ta niedorzeczność dziwi mnie cały czas" - mówił architekt Kazimierz Łatak.

O tym dlaczego FlySpot uzyskał tak piękną betonową bryłę opowiedzieli inwestorzy obiektu. Michał Braszczyński: "Złożyło się na to wiele czynników. Dla mnie, jako absolwenta Wydziału Ceramicznego Akademii Górniczo-Hutniczej, największe znaczenie miała wiara w możliwości betonu. Konstrukcja części technicznej narzucała beton. Stwierdziliśmy, że nie warto mieszać materiałów. Beton stłumił także wszelkie wibracje i dzięki niemu tunel stał się bardzo cichy".

Marcin Socha - Jakubowski: "Lubimy wyzwania i zrealizowaliśmy coś wyjątkowego. Chcieliśmy żeby budynek sam się reklamował, przyciągał z zewnątrz. Dzięki betonowej architekturze udało się to zrealizować". Inwestorzy zapowiadają otwarcie kolejnego tunelu aerodynamicznego w grudniu 2017 roku. Stanie on w Katowicach, około 2,5 km od siedziby NOSPR. Projekt obiektu przygotowuje pracownia Lewicki, Łatak.


Fantazje przekute w rzeczywistość

"To dzięki inżynierom budowlanym udało się nasze fantazje przekuć w rzeczywistość i im chciałem podziękować" - mówił architekt Stanisław Deńko, odbierając wyróżnienie w imieniu zespołu, który zaprojektował Muzeum Tadeusza Kantora i siedzibę Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora "Cricoteka" w Krakowie.

Jego zdaniem Cricoteka została wyróżniona w konkursie nie tylko ze względów czysto architektonicznych. "Podstawę dla architektury stanowią elementy konstrukcji budynku, w których beton odgrywał szczególną rolę. Cricoteka była trudnym obiektem, a beton miał tu szczególną misję do spełniania. Potrzeba było wysiłków inwestorów, architektów i wykonawców, żeby taką szczególną konstrukcję zrealizować" - tłumaczył Stanisław Deńko.

Kolejne wyróżnienie w imieniu pracowni JEMS Architekci, za przebudowę i rozbudowę gmachu Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, odbierał architekt Maciej Miłobędzki, który zauważył, że to już czwarty laur pracowni zdobyty w konkursie Polski Cement w Architekturze.

Nagrodę specjalną Stowarzyszenia Producentów Betonu Towarowego otrzymał projekt Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku wykonany przez PPW FORT Sp. z o.o. z Gdańska. Nagrodę, którą wręczała Justyna Piotrowska - Łój, kierownik Biura Stowarzyszenia Producentów Betonu Towarowego odebrał Wojciech Targowski, główny projektant obiektu.

"Gratuluję laureatom. Trzeba nie lada wyobraźni, by zamknąć 50 tysięcy metrów sześciennych betonu w ciekawej bryle. Ta bryła zachwyca nie tylko rozmachem, ale także harmonią połączenia materiałów, które zostały użyte do budowy. Nas, producentów betonu, cieszy fakt, że państwo widzicie potencjał zamknięty w betonie i dostrzegacie jego piękno" - mówiła Justyna Piotrowska - Łój.


Wieczór nagród

11 grudnia w siedzibie SARP rozstrzygano nie tylko konkurs Polski Cement w Architekturze. Medale Bene Merentibus otrzymały osoby szczególnie zasłużone dla rozwoju polskiej architektury: Andrzej Wajda i Krystyna Zachwatowicz, prof. Ewa Kuryłowicz oraz prof. Jerzy Limon - dyrektor Teatru Szekspirowskiego w Gdańsku. Po raz pięćdziesiąty wręczono także Honorową Nagrodę SARP. Tym razem otrzymali ją architekci Andrzej Bulanda i Włodzimierz Mucha.